Эргаш Ғозиев

 
ойликда 1
 
тадан 5 тагача, 11 ойликда 3 тадан 8 тагача, 12
 
ойликда 7 тадан 16 
тагача, яъни жуда чекланган бўлади. Бундан ташқари, олима ҳаракат 
жараёнида сўзларни талаффуз қилиш имконияти кенглигини баён қилган. 
Шундай қилиб, нутқнинг дастлабки ривожланиш босқичида сўз билан 
предмет, сўз билан ҳаракат ўртасидаги узвий алоқа фақат мулоқотга эҳтиёж 
туғилган тақдирда пайдо бўлади ва бу эҳтиёж катталарнинг бевосита 
раҳбарлиги ҳамда ҳамкорлигидаги фаолият орқали вужудга келади. Ўзгалар 
нутқини идрок қилиш ва тушуниш ҳамда ундан унумли, фаолроқ 
фойдаланишнинг энг муҳим шарти болада нутқ орқали мулоқот эҳтиёжининг 
мавжуд бўлишидир. Нутқ орқали мулоқот эҳтиёжининг пайдо бўлиши 
боланинг психик жиҳатдан ўсишида муҳим туртки вазифасини бажаради ва 
уни мустақиллик сари етаклаш механизми ҳисобланади. 
Кўпчилик собиқ совет ва
 
узоқ ҳориж психологлари боланинг нутқида 
сўзлар пайдо бўлишининг хусусиятлари ҳамда қонуниятларини ўрганадилар. 
Ана
 
шундай тадқиқотчилардан Т.Е.Конниковадир. Бола нутқида сўзлар 
пайдо бўлишининг иккита муҳим хусусияти мавжудлигини айтади. Биринчи 
хусусият бола сўз билан боғлиқ нарсаларни ёрқин эмоционал бўёқларда 
идрок қилишида ўз ифодасини топади. Масалан, биринчидан, болалар битта 
буюмни бир қанча номда аташлари ҳамда кучли ва ёрқин аломатлари билан 
кўришлари; иккинчидан, бола муайян бир аёшни ҳар хил шароитда ҳар хил 
аташи. Бола нутқида янги сўзлар пайдо бўлишининг иккинчи хусусияти 
унинг мазкур вазиятга фаол ва дадил кириб боришидан иборатдир. 
Бола дастлабки сўз ва атамаларни ўзлаштириши учун катталар унга 
қизиқарли йўл-йўриқ ва иш-ҳаракатларни кўрсатишлари лозим. Ҳаракатлар 
ва буюмларнинг янгилиги боланинг фаолиятини муайян йўналишга буриб 
юбориши мумкин, буни вужудга келган ички механизмлар тақозо этади. 
Махсус ўтказилган тажрибалар асосида сўзлар кўп маънолилиги бўйича бир 
нечта гуруҳга мансуб, дея хулоса чиқариш мумкин: 1)