Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил " " апрелдаги

Техник регламентлар ва стандартлар 
Техник регламентлар ва стандартлар муҳим, аммо улар мамлакатдан 
мамлакатга фарқ қилади. Жуда кўп турли хил стандартларнинг мавжудлиги 
ишлаб чиқарувчилар ва экспортчилар учун фаолиятни қийинлаштиради. Агар 
стандартлар ўзбошимчалик билан ўрнатилган бўлса, улар протекционизм учун 
баҳона сифатида ишлатилиши, савдога тўсқинлик қилиши мумкин. Аммо 
атроф-муҳит муҳофазаси, хавфсизлик, миллий хавфсизликдан тортиб 
истеъмолчи маълумотларигача бўлган бир қатор сабабларга кўра ҳам уларга 
зарурат бор. Шунинг учун яна ўша асосий саволга қайтамиз: стандартлар 
ўзбошимчалик ёки протекционизм учун баҳона эмас, балки ҳақиқатан ҳам 
фойдали бўлишини қандай таъминлаш мумкин? 
Савдодаги техник тўсиқлар тўғрисидаги битим
14
қоидалар, 
стандартлар, синов ва сертификатлаш тартиб-қоидалари кераксиз тўсиқларни 
яратмаслигини таъминлашга ҳаракат қилади. 
Шу билан бирга, битим мамлакатларнинг ўзлари учун мос деб 
ҳисоблаган стандартларни, масалан, инсон, ҳайвонлар ёки ўсимликларнинг 
ҳаёти ёки саломатлиги, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ёки бошқа 
истеъмолчилар манфаатларини қондириш учун қабул қилиш ҳуқуқларини ҳам 
тан олади. Бундан ташқари, аъзолар ўз стандартларига риоя этилишини 
таъминлаш учун зарур чораларни кўришга тўсқинлик қилмайди. Аммо бу 
қоидалар билан тартибга солинади.
Шартномада маҳсулот тегишли стандартларга мос келиш-келмаслигини 
ҳал қилиш учун қўлланиладиган процедуралар адолатли ва барчага бирдек 
бўлишини талаб қилади, маҳаллий ишлаб чиқарилган маҳсулотларга 
адолатсиз устунлик берадиган ҳар қандай усулларни рад этади. Шартнома, 
шунингдек, мамлакатларни маҳсулотнинг мос келишини баҳолаш учун бир-
бирларининг тартибларини тан олишга ундайди. Тан олинмаган ҳолда, 
маҳсулотлар икки марта, аввал экспорт қилувчи давлат, кейин эса импорт 
қилувчи мамлакат томонидан синовдан ўтказилиши керак бўлиши мумкин. 
14
Agreement on Technical Barriers to Trade 1994, Apr. 15, 1994, Marrakesh Agreement Establishing the World 
Trade Organization, 1868 U.N.T.S. 120

---

39 
Ишлаб чиқарувчилар ва экспортчилар ўзларининг истиқболли 
бозорларида энг сўнгги стандартлар қандай эканлигини билишлари керак. 
Ушбу маълумотларнинг қулай тарзда тақдим этилишини таъминлаш учун 
ЖСТга аъзо барча ҳукуматлар миллий сўров пунктларини ташкил этишлари 
ва бир-бирларини ЖСТ орқали хабардор қилишлари керак (ҳар йили 900 га 
яқин янги ёки ўзгартирилган қоидалар ҳақида хабар берилади).