Mundarij a kirish

muammolari 
Ma'lumki, O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.Karimovning 
“Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetini 
tashkil etish to‘g‘risida”gi Farmonida universitet jamoasi oldiga qo‘yilgan bir qator 
ulug‘vor vazifalar sirasida “o‘zbek tilining asl tabiati va xususiyatlarini to‘la aks 
ettiradigan mukammal akademik va o‘quv grammatikalarini yaratish, uning 
tovushlar tizimi va ularning yozuvda aks etishi, joriy imlo qoidalarini 
takomillashtirish bo‘yicha ilmiy asoslangan takliflar tayyorlash, turli mavzu va 
yo‘nalishlar bo‘yicha lug‘at va qomuslar, risola va darsliklar yaratish” kabilar 
qo‘yilganki, bu borada universitet professor-o‘qituvchilari izchil izlanishlar olib 
borishmoqda. Farmonda ko‘rsatilgan vazifalarni bajarish uchun dastlabki 
kunlardayoq professor N.Mahmudov rahbarligida universitet huzurida 
Respublikamizdagi taniqli tilshunos-olimlardan, umumiy o‘rta ta'lim maktablari, 
akademik litsey va kasb-hunar kollejlari o‘qituvchilari, Xalq ta'limi vazirligi 
qoshidagi ta'lim markazi xodimlaridan iborat “O‘zbek tili alifbosi va joriy imlo 
qoidalarini takomillashtirish yuzasidan takliflar tayyorlash bo‘yicha ishchi guruh” 

---

41
tuzildi. Hozirgacha “Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va 
adabiyoti universiteti huzuridagi ishchi guruhning lotin yozuvi asosidagi o‘zbek 
alifbosi va imlosini takomillashtirish borasidagi takliflari loyihasi ishlab chiqildi. 
Ushbu loyiha ijtimoiy tarmoqlarda e'lon qilindi. Xususan, filologiya fanlari doktori
Saodat Muhamedova tomonidan 
Facebook
ning “O‘zbek tili jonkuyarlari” saytida 
universitet Ishchi guruh faoliyati, bajargan ishlari tanishtirib borildi. O‘zbek 
tilidagi juda ko‘p internet resurslarida o‘zbek tili alifbosi va joriy imlosi qoidalarini 
takomillashtirish yuzasidan jamoatchilik fikri yig‘ildi, saralandi, ularda bildirilgan 
aniq takliflar ishchi guruhga taqdim qilindi. Shuningdek, bu masalani ishlab 
chiqishda O‘zbekistonning ko‘plab oliy ta'lim muassasalari mutaxassis olimlari, 
shuningdek, masalaga befarq bo‘lmagan yurtimiz fuqarolarining ziyoli qatlami 
vakillari o‘z fikr-mulohazalari, takliflari bilan qatnashdi.
Hozir biz Ishchi guruhning ishlari mazmuni, joriy alifbo va imloni 
takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalarini tahlil qilishdan oldin nega bunga 
ehtiyoj tug‘ilgani, nima uchun muammoni yechish zarurati o‘rtaga chiqqani 
to‘g‘risida fikr yuritsak, o‘rinli bo‘ladi.
Joriy imlo qoidalarida mavjud bo‘lgan ba'zi kamchilik va yetishsiz o‘rinlar
o‘tgan davr mobaynida yozuv amaliyotida ko‘rinib qoldi. Garchi imlo loyihasini 
tayyorlab, uni amalga kiritgan ishchi guruhining o‘z vaqtida bu imlo qoidalari 
to‘plamini tuzishda “qoidatalab til hodisalarini e'tibordan chetda qoldirmaslikka, 
ularni to‘la qamrab olishga harakat qilingani, natijada amaldagi (kirill alifbosi 
asosidagi) imlo qoidalariga nisbatan mukammal qoidalar to‘plami yaratilgani” 
aytilsa-da, ayrim so‘zlarni va ularning tarkibiy qismlarini yozishda qoidadan 
chetda qolgan holatlar mavjudligi o‘zini ko‘rsatdi. Masalan