Mundarij a kirish

ng‘
tovushi alifbomizda o‘z belgisiga ega 
emas. U yozuvda 
n
va 
g‘
harflari birikmasi 
ng‘
bilan ifodalanadi. O‘zbek tili va 
adabiyoti universiteti tashabbusi bilan uyushtirilgan, alifbo va imlomizni 

---

33
takomillashtirishga qaratilgan fikrlar to‘qnashuvi ijtimoiy tarmoqlarda bir yarim 
yildan beri qo‘rilmoqda, ba'zan matbuotda muhokama qilinmoqda. Ularda 
bildirilayotgan fikr-mulohazalar, ilgari surilayotgan takliflar turli-tuman bo‘lsa-da, 
yozuvimiz muammolarini hal qilish maqsadiga qaratilgan.
Alifbo va imloni takomillashtirish bo‘yicha bildirilayotgan fikrlar-
mulohazalar orasida quyidagi qarashlar ustun: 
a) 
sh, ch, ng
harf birikmalarini bitta harflar bilan ifoda etish.
Ya’ni: Sh sh 
o‘rniga Š š; Ch ch o‘rniga 
Čč
; NG ng o‘rniga 
Ň
ň
harflarini olish
(1993-yil 2-
sentyabrda qabul qilingan variantdagi kabi);
b) 
harf belgisiga ega bo‘lgan O‘o‘ o‘rniga 
Ŏ
ŏ
; G‘ g‘ o‘rniga 
Ğ
ğ
harflarini 
olish, 
bosma 
o‘
va 
g‘
harflarini ularning yozma shakli bilan birxillashtirish; 
d) rus tilidan va u orqali boshqa tillardan o‘zlashgan 
sirk, sirkul, sex
kabi 
so‘zlar tarkibidagi birinchi tovush uchun 
s
harfini qabul qilish. 
e) sirg‘aluvchi 
j
(
jurnal
so‘zi boshidagi undosh) va qorishiq 
j 
(
jo‘ja
so‘zi 
bo‘g‘in boshidagi undoshlar) uchun ayrim harflar olish. 
Masalan, professor Sh.Sirojiddinov bu borada shunday fikr bildiradi: “
sh, ch, 
ng
tovushlarini ifodalashda ham murakkablik yuzaga keldi, ya'ni bir tovush ikkita 
harf bilan – harflar birikmasi orqali ifodalash yozuv amaliyotida ko‘p harf 
ishlatishga, ko‘p kuch va vaqt sarflashga olib keldi”. Shuningdek, “O‘o‘ va G‘g‘ 
harflarining bosma shaklini yozish murakkablashdi, ya'ni