1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

PR-tadbirlari uchun maqsadli auditoriyani aniqlash. 
PR-tadbirlarini
 
ishlab 
chiqishda maqsadli guruhlarni aniqlashga alohida e’tibor qaratiladi. Chunki ta’sir 
o‘tkazish samaradorligi auditoriya harakteriga kuchli tarzda bog‘liq bo‘ladi. Xabar 
adresatga bog‘liq ravishda o‘ziga hos ta’sir ko‘rsatadi. 
PR-tadbirlari yo‘naltirilgan maqsadli auditoriyasini axborotning tarqalib 
ketishining oldini olish uchun, chunki bu befoyda harajatlar va samaradorlikning 
pasayishini keltirib chiqaradi - axborot xabarni imkon qadar aniqroq uzatishni 
hohlaydigan odamlar tashkil qiladi.
Maqsadli auditoriya, qoidaga ko‘ra, guruhlarning ikkita turidan shakllanadi: 
– bevosita potensial auditoriya; 
– salohiyatli auditoriyaning manfaatdorligi va qaroriga ta’sir o‘tkazishi 
mumkin bo‘lgan shaxslar guruhi, ya’ni maslahat olimlar, ekspertlar, mustaqil 
ekspertiza organlari, shuningdek, u yoki bu sababga ko‘ra ularga ishonch bildirilgan 
yoki ehtirom ko‘rsatiladigan odamlar va tashkilotlarni – “belgilab beruvchilar” deb 
ataladigan guruhni tashkil qiladi.
Maqsadli auditoriyani aniqlash uchun ijtimoiy-demografik, geografik, 
iqtisodiy, madaniy-turmush kechirish tarzi, psixografik mezonlardan foydalaniladi. 
Tanlangan har bir maqsadli guruhga nisbatan ma’lum bir axborot va kommunikatsion 
siyosat o‘tkaziladi. 
PR-kampaniya auditoriyasini segmentlash strategiyasi o‘ziga xos bo‘lib u 
guruhlarning axborot murojaatlarga – fe’l-atvor, uslub, joylashtirish usuli va 
hokazolarga 
munosabati bilan belgilanadi. Kommunikatsiya 
dasturlarining 
muvaffaqiyati segmentlarning aniqlanishi va tasvirlanishiga bog‘liq bo‘ladi. Quyidagi 
o‘xshash harakteristikalarga ega bo‘lgan segmentlar ajratiladi: 
– psixologiya va xulq-atvor bo‘yicha; 
– ijtimoiy-demografik (jinsi, yoshi, oilaviy ahvoli, ma’lumot darajasi va hatto 
daromad darajasi). 
Auditoriyalarni segmentlash strategiyasi va kommunikatsion dasturlar shaxs 
turi konsepsiyasiga, qadriyatlar nazariyasiga, turmush tarzi konsepsiyasiga tayanadi.
Pozitsiyalash strategiyasi PR-kampaniya konsepsiyasining negizini tashkil 
qiladi. Pozitsiyalash strategiyasi brendlar, raqobat ustunligi, auditoriyalar va maqsadli 
guruhlar turlarining turli-tuman atributlaridan foydalanish asosida quriladi.
Pozitsiyalash strategiyasiga nisbatan bir nechta asosiy yondashuvlar ajratiladi. 
Masalan, “madaniy ramz” yondashuvi, ”raqobat ustunligi” yondashuvi, “nisbat-
qadriyat-qiziqish” yondashuvi, “taklifning noyobligi” yondashuvi, auditoriya 
qiziqishining xususiyatlari va o‘zga xususiyatidan foydalana olish yondashuvlari.