Epi va yun soʻrgʻich, epiteliy toʻqimasi koʻp hujayrali hayvonlarda tanani va tana boʻshligʻini

---

Epiteliy

Epiteliy (epi... va yun. — soʻrgʻich), epiteliy toʻqimasi —

koʻp hujayrali hayvonlarda — tanani va tana boʻshligʻini

qoplab turuvchi, koʻpchilik bezlarning asosiy funksional

tarkibini tashkil etuvchi toʻqima. Embriogenezda E. har

uchchala murtak varaqlaridan hosil boʻladi va tana

qoplogʻichi, ularning hosilalari hamda koʻpchilik

bezlarning hosil boʻlishida qatnashadi. E. tez eskirib

qolishi tufayli kuchli regeneratsiya qilish xususiyatiga

ega. E. bazal membrana bilan chegaralangan, unda

tomirlar boʻlmaydi; oziq moddalarni unga yaqin

joylashgan biriktiruvchi toʻqimadan oladi. E. cheklovchi,

himoya, moddalar almashinuvi (soʻrish, ajratish), sekret

ajratish funksiyasini bajaradi. Funksiyasiga binoan,

qoplovchi va sekretor E.ga ajratiladi. Qoplovchi E., oʻz

navbatida, bir qavatli, koʻp qavatli va oraliq qavatli

boʻladi. Bir qavatli E. hujayralari bazal membrana bilan

---

bogʻlangan (oshqozon va ichak devori, mezoteliy tana

boʻshligʻini oʻrab turadigan E.). Koʻp qavatli E.ning faqat

ichki qavati bazal membrana bilan qoplangan (teri E.si),

oraliq (2 qavatli) E.ning tashqi koʻrinishi organ devori

choʻzilishiga qarab oʻzgarib turadi (mas, qovuq, siydik

chiqarish yoʻli E.si). Sekretor E. esa bezlarda boʻladi. E.

hujayrasining tuzilishi uning sekretorlik funksiyasi bilan

bogʻliq.

E. shakliga binoan, yassi, kubsimon va silindrsimon

boʻladi. Shimuvchi E. hujayrasi sirti tuksimon jiyakli,

hilpillovchi E.da hilpillovchi kipriklar boʻladi. Himoya

funksisini bajaruvchi E. uchun muguzlashish

xususiyati, bezli epiteliy uchun donador endoplazmatik

toʻr va Golji kompleksining rivojlanishi xos.

Oʻsimliklarda E. — ignabarglilarning mum yoʻllari va

soyabonguldoshlarga mansub oʻsimliklarning moy

chiqarish yoʻllarini oʻrab turadigan hujayralar.

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga

yordam berishingiz mumkin. 

Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish k erak.

---

  So‘nggi tahrir 9 o ylar avval IluvatarBo t tomonidan amalga oshirildi

 

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha fo ydalanish

mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa).

Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy

ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan

foydalanilgan.

"

https://uz.wikipedia.org/w/index.php?

title=Epiteliy&oldid=2055493

" dan olindi