Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

ТЕЛЕГРАММ КАНАЛ «ВРАЧИ УЗБЕКИСТАНА» - https://t.me/vrachi_uzbekistana
 
96 
БЎҒИМЛАРДАГИ ПАРДА-БОЙЛАМ АППАРАТИНИНГ 
ШИКА СТЛАНИШИ 
Бўғимларнинг бойлам аппаратининг энгкўп типик шикастланиш-лари 
куйидагича фарқланади: чўзилиш, қисман ва тўлиқ шикастланиш -лар 
(узилишлар). 
Тўқималарнинг 
чўзилишида 
бўғим 
парда-бойлам 
аппаратининг 
шикастланиш механизми чиқиш механизмига ўхшайди. Аммо чўзи-лишда 
бўғимлар юзаси вактинчалик бўғим сатхидан ажралади, ёрдамчи бойламлар 
қисқа муддатга чўзилиб, яна ўз хрлига қайтади. Катта куч таъсир кдлганда 
бойламнинг қисман шикастланиши ёки суякка ёпиш-ган еридан узилиб 
кетиши мумкин. 
Парда-бойлам аппаратининг анатомик шикастланиш характеридаги тафовут 
унинг шикастланиш даражасини белгилайди: парда-бойлам аппаратининг 
чўзилишидан то тўлиқ бутунлигининг бузилишигача бўлиши мумкин 
(парданинг йиртилиши, бойламларнинг узилиши). 
Парда-бойламнингэнгоғир 
шикастланишлари 
одатда 
чиқишларда 
кузатилади. 
К л и н и к а с и . Парда-бойлам шикастланишининг белгиси бўғим 
хажмини катталашиши, кон ва лимфа куйилиши билан, бўғимда оғриқ. ва 
фаолиятнинг бузилишидан иборат бўлади. Ўткир оғриқ. одатда травма пайтида 
бўлади, кейин нисбатан тез камаяди ва фақат харакат қилганда безовта 
килади. Кўпинча, шикастланиш гемартроз билан кечади. Умуман 
шикастланиш клиник белгилари лат ейишдагига ўхшайди. 
Д и ф ф е р е н ц и а л т а ш х и с л а ш . Дифференциал ташхислаш учун 
травма механизмини аниқлаш мухим аҳамиятга эга. Парда-бойлам 
аппаратининг шикастланишида лат ейишдан фарқли равишда шикастланган 
бойламни чўзганда оғриқ. пайдо бўлиши, айрим пайтда бўғимдаги нонормал 
харакат (кейинги белги янги шикастлан-ганда эх7иётлик билан аниқланиши 
керак) айникса мух.им. Шикастланган бойламни чўзганда пайдо бўладиган 
оғриқ. бўғимда анатомик норма доирасида харакат қилганда пайдо бўладиган 
оғриқдан анча кучлирок бўлади. 
Тўқималарда кенг кон куйилиши ёки гемартроз кузатилса, бўғим олди ёки 
бўғим ичида синиш бор-йўқлигини аниқлаш учун бўғимни рентгенография 
қилиш шарт. 
Д а в о л а ш. Бўғим бойламлари чўзилганда ором беришни таъминлаш 
керак (қисқа муддатга гипс бойлами билан тахтакачлаш ёки кон куйилиши 
бўлмаса, юмшоқ тахтакачловчи бойлам қўйиш). Шикастланган бойлам 
аппаратининг огригини новокаин яхши крлди-ради. Дастлабки суткаларда 
совуқ. қўйиш тавсия қилинади, кейин илик муолажалар, УВЧ, ЛФК 
қилинади. 
Бўғим пайларининг шикастланиши, улар бутунлигининг тўлиқ бузилиши 
билан кузатилади, бу ишончли тахтакачлашни талаб килади 

---