Том , номер 2022 №1

Olingan natijalar. 
Tadqiqotlar natijasi shuni ko‘rsatdiki barcha guruhlardagi buzoqlardan 
olingan tezak namunalarida salmonellalar va ko‘k yiring tayoqchalari topilmadi. Aksincha, barcha 
guruhlardagi buzoqlarda escherichia colining patogen bo‘lmagan shtammlari topilgan. 1- guruh ya’ni 
sog‘lom buzoqlarda escherichia coli 1 g fekaliy tarkibida 1.2±0.6×10
8
ni tashkil etdi. 2- guruh ya’ni 
antibiotik bilan davolashgacha bo‘lgan dispepsiya bilan kasallangan buzoqlardan olingan 1 g fekaliy 
namunasi tarkibida escherichilar miqdori 4.2±0.2×10
8
ni tashkil etdi. Nisbatan sog‘lom buzoqlarning 
ushbu guruhida koloniya hosil qiluvchi escherichilar miqdori ko‘payishi bizning fikrimizcha, 
buzoqlarni oziqlantirish me’yorlarining buzilish tufayli ichakning mikrobial ko‘rinishi o‘zgarishi 
bilan bog‘liq, bunda ichaklarning pH darajasi kislotalik tomonga o‘zgaradi va disbakterioz 
rivojlanadi. Ushbu guruhdagi bir buzoqda ichak tayoqchasining patogen shtammi borligi aniqlandi, 
bu esa dispepsiyaning boshlanishiga bakterial omil sababchiligini ko‘rsatadi. 3- guruh ya’ni antibotik 
bilan davolayotgan dispepsiya bilan kasallangan buzoqlardan olingan 1 g fekaliy namunalari 
tarkibida escherichia coliylar miqdori 1.6±0.7×10
8
ni tashkil etdi. Ushbu guruhdagi escherichilarning 
miqdori oldingi guruhga nisbatan pasayishi, ichak mikroflorasiga antibiotiklarning bakteriostatik 
ta’siri bilan bog‘liq.
Sog‘lom buzoqlardan olingan fekal namunarini ozuqa muhitlariga ekib, tekshirganda 
streptokokklarning o‘sishi kuzatilmadi. Aksincha, antibiotik terapiyasidan oldin (2- guruh) 
dispepsiya bilan kasallangan buzoqlardan olingan fekal namunasini tekshirganimizda, xarakterli 
streptokokk koloniyalarining doimiy o‘sishini kuzatdik. Bizning fikrimizcha bu yangi tug‘ilgan 
buzoqlarning oziqlantirish va parvarishlash qoidalarining buzilishidan kelib chiqib, ichakning 
disbiotik holatiga olib keladi. Antibiotik bilan davolash davridagi (3- guruh) buzoqlardan olingan 
fekal namunalarini ozuqa muhitiga ekib tekshirib ko‘rganimizda streptokokk koloniyalari oldingi 
guruhga nisbatan sezilarli darajada kamayganligi aniqlandi va ayrim buzoqlarda bu bakteriyalarning 
o‘sishi umuman kuzatilmadi. Buning sababi davolashda antibiotikdan foydalanganlik va uning 
bakteriostatik ta’siri bilan bog‘liq.
Buzoqlarning fekal namunalarini stafilokokklarga nisbatan tekshirganimizda sog‘lom 
buzoqlardan (1- guruh) olingan fekal namunalarni glyukoza-qonli-agarga ekib tekshirganimizda 
xarakterli koloniyalar o‘smaganligini kuzatdik. Antibiotik bilan davolashgacha bo‘lgan, ikkinchi 
guruhdagi dispepsiya bilan kasallangan buzoqlardan olinib, ozuqa muhitiga ekilgan tezak 
namunalardan esa stafilokokklarning xarakterli o‘sishini kuzatdik. Bu yana ichak disbakteriozi bilan 
bog‘liq. Antibiotik bilan davolanayotgan 3- guruh buzoqlaridan olingan fekal namunalarini ozuqa 
muhitiga ekib, tekshirganimizda ushbu turdagi bakteriyalarni o‘smaganligini kuzatdik. Bularning 
barchasi davolashda ishlatilgan antibiotikning ichak mikroflorasiga ta’siri natijasi hisoblanadi.
Xulosa.
1. Sog‘lom va dispepsiya bilan kasallangan buzoqlar ichagidagi mikroflora tarkibi va turi bir xil 
emas. 
2. Dispepsiya bilan kasallangan buzoqlar ichagida shartli patogen mikroorganizmlar (escherichia 
coli, stafilokokk, streptokokk) sonining 4.2±0.2×10
8
gacha ko‘payishi disbakterioz rivojlanganligini 
bildiradi. 
3. Buzoqlar dispepsiyasini “Makrolan 200” preparati bilan davolashning 2- kunidan boshlab shartli 
patogen mikroorganizmlar soni 4.2±0.2×10
8
dan 1.6±0.7×10
8
gacha kamaydi.