Shuningdek, bunda talabalarni fazoviy tasavvurlari ham o’stiriladi va planlik, chiziqli
va havo havo perspektivasiga ham e’tibor beriladi. Borliqni kuzatish bevosita tasviriy
ijodiy faoliyat bilan bog’liq
ekanligi, borliqni bilmasdan turi sifatli tasviiy ishlarni
bajarish mumkin emasligi bolalar ongiga etkaziladi.
Borliqni idrok etish mashg’ulotlarini vazifalariga rioya qilgan holda quyidagi
mazmunda mashg’ulotlar o’tkazish nazarda tutiladi:
1. Fasllar tabiatni o’ziga xos xususiyatlarini o’rganish;
2. Tabiat mo’jizalari, bahorgi va kuzgi ishlar bilan tanishish vahokazolar.
Yuqorida qayd qilinganidek, bunday mashg’ulotlardan maqsad, borliqni bilishi,
undagi narsa va hodisalarni, o’ziga xos xususiyatlarini, ayniqsa, tuzulishi, rangi,
o’lchovlari, o’lchov
nisbatlari, fazoviy holatlari, ularni yil fasillariga qarab
o’zgarishlarini anglab etishlariga erishishdan iboratdir. O’zgarish zarur bo’lgan
obyektlarni naturadan kuzatishning imkoni bo’lmagan taqdirda o’qituvchi darsda
bolalarni san’at asarlarining reproduksiyalari, slaydlari,
foto nusxalarini namoish
etish orqali o’z maqsadiga erishadi.
Kompazitsion faoliyat o’z mazmuniga ko’ra uch qismga bo’linadi:
1. Rangtasvir kompazitsiyasi.
2. Dekarativ kompazitsiya.
3. Haykalta- roshlik kompazitsiyasi.
Kompazitsion faoliyat talabalarda badiiy-ijodiy qobiliyatni, o’z fikr va
ta’surotlarni rasmda obrazli qilib tasvirlash hamda badiiy didni o’stirishni, talabalarda
vatanparvarlik ruhini shakillantirishni maqsad qilib qo’ydi. Tasviriy san’atda,
borliqni aks ettirish o’z-o’zidan paydo bo’lmaydi. U inson paydo bo’lishi bilan
shakllanib taraqqiy eta boshladi. O’rta asrga kelib o’zining eng yuqori cho’qqisini
namoyon qildi. Ko’nglida san’atga bo’lgan ishtiyoqi baland kishilardan, hech qachon
vatan xoyinlari chiqmaydi. Bunday kishilar, vatan kelajagi uchun uning gullab
yashnashi uchun, qo’llaridan kelgan
barcha ishlarni qilishga, tayyordirlar. O’z bilim
va zakovatlarini, namoyon qila olishlariga ishonchimiz komildir.
Davr o’tadi, avlodlar almashadi. Ehtimol, bugungi libos ertaga boshqasiga o’rin
bo’shatib berar, lekin bobomeros tuyg’ular hech qachon o’zgarmaydi. Tasviriy
san’atning auditoriyasi ana shu ma’naviy asos ruhi, bugungi zamondoshlarimiz
qiyofasining asarlarimizda qay tariqa ifoda topishiga bog’liq.
- Ijod sirli olam, har qanday yuksak saviyali asar, tabiiyki, o’z qulf-kalitiga ega.
Uni
oddiy
odamlarga
albatta
sharhlab-tushuntirib
berish
kerak.
San’at
yo’nalishlarining o’zaro uyg’unlikda rivojlanishining milliy ma’naviyatimiz
yuksalishidagi o’rni va ahamiyati haqida nimalar deya olasiz?
- San’atning biror-bir yo’nalishi o’z holicha taraqqiy etolmaydi. Bugun
mamlakatimizda san’atning barcha sohalarini rivojlantirishga katta e’tibor
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
January 2022 / Volume 3 Issue 1
www.openscience.uz
769
qaratilmoqda. Ammo ijodkorlarimiz o’rtasida o’zaro ijodiy muloqotlar kam, asarlarga
munosabat bildirish hamon sust.
Aytaylik, bitta suratni shoir, artist yo haykaltarosh o’ziga xos tushunadi. Bugun,
afsuski, shoir asarlari
taqdimotida rassomlarni, ko’rgazmalarda esa artist yo
yozuvchilarni kam uchratasiz. Shuning uchun ham Badiiy akademiyamizdagi
yig’ilishlarga imkon qadar san’atning barcha yo’nalishlari vakillarini qamrab olishga
harakat qilyapmiz. Har bir asar - milliy mafkura va tarbiyaning kuchli vositasi.
Ma’naviyatning yuksalishi ijodiy sa’y-harakatlarning qay tariqa birlashishiga bog’liq.
Bu cho’qqiga erishish uchun, avvalo buyuk va muqaddas Vatanimizda tug’ilish -
baxt, ayni paytda juda katta mas’uliyat ekanini anglash lozim.
Yaqinda yangi suratlar chizib, ularga “Onaizor” va “Noqobil o’g’il” deb nom
qo’ydim. Ikkisida ham bir mazmun - farzandining diydoriga mushtoq ona (Vatan) va
volidasi poyida tiz cho’kkan o’g’il tasvirlangan. Inson yo’lga
chiqadigan va mangu
talpinadigan manzil yagona - ona-Vatan. Ota-bobolarimiz uyi oldidagi quduqning
suvi kamaysa, chashmani boshqa yerdan izlamagan. Bil’aks, o’sha buloq ko’zini
yanada kengroq ochishga, oilasini har jihatdan mustahkam qo’rg’onga aylantirishga
harakat qilgan. Milliy immunitet ajdodlarimizga xos muqaddas yo’lning davom
ettirilishi, milliy ruhning sayqallanishi va tafakkurning tanazzul ustidan g’alaba
qozonishidir. Bu borada bizga o’zimizdan boshqa hech kim ko’mak berolmaydi. Ota-
onani, Vatanni tanlab ham, almashtirib ham bo’lmaydi. Ma’naviyati butun avlodning
tadbiri taqdiriga mos keladi. Ma’naviy jasorat ko’rsatib yashashni hayot dasturiga
aylantirgan avlodlar o’z o’rnini hamisha anglab, o’zgalarga ham anglatib yashaydi.
Bu jarayonda kamolot va saodat manziliga eltajak yo’lni ko’rsatish - san’atning
tayanch nuqtasi, ijodkorning mangu vazifasi. Zotan,
Prezidentimiz Islom Karimov
“Yuksak ma’naviyat - yengilmas kuch” kitobida ta’kidlaganidek, “har kuni har soatda
fidoiy bo’lish, o’zini tomchi va tomchi, zarra va zarra buyuk maqsadlar sari
charchamay, toliqmay, tinimsiz safarbar etib borish, bu fazilatni doimiy,
kundalik
faoliyat mezoniga aylantirish - haqiqiy qahramonlik aslida mana shu”.
Do'stlaringiz bilan baham: 
