Eritmalar. Ularning turlari. Suyultirilgan eritmalar,xossasi,osmotik bosim. Reja: Eritma turlari Eritma konsentratsiyasini ifodalash turlari

To’yingan eritma va eruvchanlik
. Qattiq modda erituvchiga tushirilganda 
uning zarrachalari erituvchi zar- rachalari ta’sirida erish jarayoni boshlanadi. Erish 
paytida unga qarshi kristallanish jarayoni ham sodir bo ’ladi. Dastlab erish jarayoni tez 
boradi, eritmada zarrachalarning soni ko’paygandan keyin kristallanish tezlashadi. 
Ma’lum vaqtdan so’ng erish va kristallanish tezliklari tenglashadi. U vaqtda erigan 
modda bilan erimay qolgan modda orasida dinamik muvozanat qaror topadi, ya ’ni 
eritma to’yinadi. Shunday qilib, erimay qolgan modda bilan cheksiz uzoq vaqt muvoza - 
natda mavjud bo’la oladigan eritma to ‘yingan eritma deyiladi. 
Ayni moddaning ma’lum haroratda 100 g erituvchida erib, to’yingan eritma 
hosil qiladigan massasi uning er- uvchanligi (yoki eruvchanlik koeffitsienti) deyiladi. 
Masalan, 20°S da 100 g suvda: 
Glyukoza ................... 200 g 
NaCl.........................
35 g 
H3BO3 .....................
5 g 
CaCOs ......................
0,0013 g 
AgJ ............................
0,00000013 g eriydi. 

---

Nazariy jihatdan olganda mutlaqo erimaydigan modda bo ’lmaydi. Xatto oltin va 
kumush ham oz darajada bo’lsa ham suvda eriydi. 
 
Moddalarning suyuqliklarda eruvchanligi. Genri va Genri -Dalton 
qonunlari
. Gazlarning suyuqliklarda eruvchanligi Genri qonuni bilan ifodalanadi.
O’zgarmas haroratda ma’lum hajm suyuqlikda erigan gazning massasi shu 
gazning bosimiga to’g’ripro- porsional bo’ladi: 
m = k • P 
bu yerda: 
m - gazning massasi; 
P - gazning bosimi. 
Gazlar aralashmasi suyuqliklarda eritilganda har qaysi gaz mustaqil ravishda 
eriydi, ya’ni bir gazning er- ishiga aralashmadagi boshqa gazlar xalal bermaydi, erish 
gazningparsial bosimigagina bog’liq. 
Genri va Genri-Dalton qonunlariga suyuqlik bilan reaksiyaga kirishmaydigan 
gazlargina 
(past 
bosimda) 
bo’ysunadi. 
Haroratning 
ko’tarilishi 
gazlarning 
eruvchanligini kamaytiradi. Eruvchanlik eruvchi va erituvchining tabiatiga, haroratga 
va bosimga bog’liq 
S