Mavzu: fuqaro, fuqaroviylik va faol fuqarolik pozitsiyasi

iborat huquqiy doirada faoliyat yuritsa, fuqarolik ongi erkin shakllanadi. Fuqaroviy ong me’yorlari 
ijtimoiy- siyosiy jarayonlar natijasida shakllanadi, uni muvofiqlashtiradigan yoki uni amalga 
oshiradigan maxsus tuzilmalar bo‘lmaydi. Fuqarolik ongining vazifalari alohida individ emas, balki 
butun jamiyat faoliyati bilan bog‘liq. 
Fuqarolik ongi jamiyat hayotida turli shakllarida namoyon bo‘ladi. Kishilar shaxsiy va ijtimoiy 
qadriyatlar borasida o‘z qarashlari, tasavvurlari, qadriyatlari, intilishlari, me’yorlarini turli 
ko‘rinishlarida namoyon etishadi. Jamiyat, guruhlar, shaxsning ijtimoiy manfaatlari namoyon 
bo‘ladigan fuqaroviy manfaatlar tizim holiga keladi. Aynan tizim holida bo‘lganligi tufayli fuqaroviy 
manfaatlar har bir shaxsning qadriyatlarini hayotga tatbiq etadi, uning jamiyatga, davlatga, boshqa 
fuqarolarga nisbatan munosabatini shakllantiradi. Fuqaroning mas’uliyati, maqsadlari, vazifalarini 
belgilashga, ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan xususiyatlarini shakllantirishga ko‘maklashadi. Aynan 
ana shu tarzda shakllangan fuqaroviy ong fuqarolik jamiyatining shakllanishiga xizmat qiluvchi 
qadriyatlar, me’yorlar, g‘oya hamda tasavvurlarni shakllantirish, jamiyatni komillik va erkinlikka 
etaklashga xizmat qiladi. 
Fuqarolik jamiyati bir necha avlod almashinuvini talab etadigan jarayon bo‘lgani singari 
fuqaroviy ong ham tarixiy davr mobaynida shakllanadi. Har bir mamlakatdagi fuqaroviy ong shu 
mamlakatdagi ijtimoiy-siyosiy tizimning tabiatiga mos ravishda shakllanadi. SHu mamlakatga xos 
bo‘lgan ijtimoiy tizim, aloqalar va munosabatlarni aks ettiradi. 
Fuqarolik ongi tabiiy va tadrijiy taraqqiyot mahsuli bo‘lib, uni sun’iy jihatdan tezlashtirish 
mumkin emas. U ijtimoiy, iqtisodiy hamda siyosiy omillar negizida tadrijiy tarzda shakllanadi. Har