Farmatsevtik yordam fanidan

 
2. 
YUQORI NAFAS YO‘LLARI YALLIG‘LANISH KASALLIKLARIDA 
F.YO TAMOILLARI (YOTAL VA ISITMA)
 
Isitma-tananing nospetsifik reaksiyasi bo‘lib, pirogen moddalar ta’sirida termoregulyasiya 
markazi qo‘zg‘alishi natijasida kelib chiqadi.
Turlari: 
- subfebril tana xarorati 38
0 
S dan oshmaydi, 
- nisbiy tana xarorati 38-39
0 
S atrofida, 
- yuqori xarorat 39-41
0 
S, 
- giperpiretik 41
0 
S dan yuqori. 
Sabablari: 
- yuqumli kasalliklar: virusli, bakterial, mikoz. 
- yuqumsiz: autoimmun jarayonlar, allergik reaksiyalar, to‘qimalar nekrozi, o‘smalar, qon 
quyilishlar, 
psixogen: MNS kasalliklari, stress natijasida. 
 
 
 
Nafas yo‘llarining o‘tkir va surunkali kasalliklari tibbiyotning muxim muammolaridan biri 
bo‘lib, ular o‘zlarining keng tarqalganligi, kechimining og‘irligi, tez-tez qaytalanib turishi va 
nojo‘ya ta’sirlari bilan nafaqat tibbiyot xodimlarini, balki kishilik jamiyatini o‘ziga jalb etadi. 
Tibbiy yordam so‘rab murojaat etayotgan har 3 ta nafas yo‘llari kasalliklarining 2 tasini yuqori 

---

33 
nafas yo‘llari kasalliklari tashkil etadi. Bularning aksariyat ko‘pchiligida kasallikning sabablarini 
infeksiyaga bog‘liq xolatlar tashkil etadi.
Nafas organlarining asosiy kasalliklarini bronxitlar, pnevmoniya, bronxopnevmoniya, 
bronxoektatik kasalliklar, bronxial astma, o‘pka emfizemasi, infarkti, absessi va gangrenasi, plevrit, 
pnevmotoraks va b. tashkil etadi. SHu kasalliklarning eng ko‘pini yuqori nafas yo‘llarining o‘tkir va 
surunkali kasalliklari tashkil etadi.
YUqorida keltirilgan nafas organlarining kasalliklarini kelib chiqishi va darajasiga qarab
simptom va sindromlar u yoki bu darajada qayd etiladi.
Nafas yo‘llari kasalliklarining asosiy simptom va sindromlariga quyidagilarni kiritish mumkin: 
- turli xil darajadagi yo‘tallar; 
- balg‘am ajralishi, tana xaroratining kutarilishi, 
- nafas olish jarayonining buzilishi,
- kuchli xansirash, havo etishmasligi, tumov, yuqori nafas yo‘lilari yallig‘lanishi, terlash, 
og‘riqlar, tomoq qirilishi, bug‘ilish, sianoz va b. 
Biz sanab o‘tgan yuqori nafas yo‘llari kasalliklarida qayd etiladigan simptom va sindromlarda 
farmatsevtik yordam talab etiladi. Buni shu soxaning mutaxassislari bilan birgalikda hal qilish 
mumkin. YUqoridagilarni inobatga olib, nafas organlari kasalliklarida eng ko‘p qayd etiladigan 
yo‘tal simptomi ustida to‘xtab o‘tamiz.