Samarqand: Samdu nashri, 2020 y. 460 b

Frascati qo‘llanmasi. 
1963-yil iyun oyida OECD 
ekspertlari NESTI (ilmiy va texnologik ko‘rsatkichlar bo‘yicha 
milliy ekspertlar) deb nomlangan guruh bilan uchrashdilar. 
Uchrashuv Italiyaning Frascati shahridagi (Rim viloyati) Villa 
Falconierida bo‘lib o‘tadi. Ushbu uchrashuv natijasi sifatida 
Frascati ya’ni, rasmiy ravishda ilmiy tadqiqotlarni baholash va 
eksperimental ishlab chiqishni baholash bo‘yicha amaliy 
standartlari deb nomlangan qo‘llanmasi yaratiladi. Shuni ta’kidlash 
kerakki, 
hujjatni 
yaratishda 
asosiy 
rolni 
innovatsiyalar 
nazariyasining zamonaviy mafkurachilaridan biri Kristofer 
Freeman o‘ynagan. Shundan beri hujjat bir necha bor qayta nashr 
etildi. Oxirgi marta 2002-yilda 6-nashri chiqarildi. 
Frascati qo‘llanmasi ilm-fan va texnologiyalarning iqtisodiy 
taraqqiyotdagi rolini tushunish uchun zarur asoslarni taqdim etadi. 
Hujjatda keltirilgan ta’riflar (xususan, asosiy tadqiqotlar, 
eksperimental 
tadqiqotlar, 
tadqiqotchilar, 
texnik 
xodimlar, 
yordamchi xodimlar) xalqaro e’tirofga sazovor bo‘ldi va fan va 
texnologiya siyosatini muhokama qilish uchun umumiy til bo‘lib 
xizmat qildi. 
Oslo rahbariyati. 
Innovatsiyalarning mohiyati doimiy 
ravishda o‘zgarib turadi, shuning uchun ushbu o‘zgarishlarni aks 
ettiruvchi zamonaviy ko‘rsatkichlarga doimo ob’ektiv ehtiyoj 
mavjud bo‘ladi. 1980-1990-yillar davomida innovatsiyalarni tahlil 
qiladigan analitik modellarni yaratish bo‘yicha ulkan ishlar amalga 
oshirildi. 1992-yilda Oslo qo‘llanmasining birinchi nashri sanoatda 
sodir bo‘layotgan texnologik mahsulot va texnologik yangiliklarga 
bag‘ishlangan holda yaratildi. Qo‘llanma biznes sohasidagi 
innovatsiyalarning mohiyati va ta’sirini keng miqyosda baholash 
uchun muhim vositaga aylandi, xususan Yevropa Komissiyasining 
innovatsiyalar to‘g‘risidagi hisoboti tuzildi. 1997-yilda xizmatlar 
sohasini o‘z ichiga olgan Oslo qo‘llanmasining ikkinchi nashri 
chiqdi. OECD va Eurostat tomonidan birgalikda nashr etilgan 
uchinchi nashr 2005-yilning oktabr oyida chiqdi. Mazkur nashr 
marketing va ishlab chiqarish yangiliklarini hamda texnologiyaga 
aloqador bo‘lmagan yangiliklarni qamrab oldi. 

---

11 
So‘nggi 40 yil ichida NESTI mutaxassislari “Frascati 
oilasi” deb nomlangan bir qator hujjatlar yaratdilar, uning 
tarkibida: tadqiqot va rivojlantirish (“Frascati Guide”), innovatsiya 
(“Oslo Guide”), inson resurslari (“Kanberra qo‘llanmasi”) bo‘yicha 
ko‘rsatmalar hamda to‘lovlar va patentlarning texnologik balansi 
mavjud.