Samarqand: Samdu nashri, 2020 y. 460 b

Innovatsiyalarning 
xususiyatlari. 
Innovatsiyalarning 
mohiyati 
va 
xususiyatlarini 
tushunishda 
“yangilik” 
va 
“innovatsiya” 
tushunchalarini aniq ajratish juda muhimdir
.
Yangilik 
- bu har qanday faoliyat sohasidagi (yangi bilim, 
usul, ixtiro) fundamental, amaliy tadqiqotlar va ishlanmalarning 
rasmiylashtirilgan natijasidir. Yangiliklarni
amalga oshirish
, ya’ni 
aniq bilimlarni qondirish va bozorni qabul qilish uchun yangi 
bilimlarning amalda tatbiq etilishiga erishish uni 
innovatsiyaga 
aylantiradi.
Innovatsiyalarni 
amaliy qo‘llash (tijoratlashtirish) 
1-shakl. Innovatsiyalarni innovatsiyalarga o‘tish algoritmi 
Innovatsiyalarning yangilikdan farqi shundaki, yangi 
mahsulot bozorga kiradi, bozor tomonidan qabul qilinadi va 
kelajakda tijorat qiymatiga ega bo‘ladi. Demak, innovatsiya 
yangilikni amalda qo‘llashni anglatadi ya’ni, yangi mahsulot yoki 
texnologiya yaratilsa, mehnatni tashkil etish yoki boshqarishning 
yangi konsepsiyasi ishlab chiqiladi va hokazo. Bu yangiliklarning 
barchasi o‘z qo‘llanishini topa olmasa, innovatsiya hisoblanmaydi. 
Yaratilgan yangiliklar innovatsiyalarning qaysi turiga 
tegishli bo‘lmasin, ularni birlashtiradigan umumiy xususiyatlar 
mavjud. Ushbu xususiyatlarni shakllantirsak, ular bir vaqtning 
o‘zida ko‘rib chiqilayotgan mahsulotlarning (xizmatlar, jarayonlar) 
innovatsiyalar sifatida tan olinishi uchun xizmat qiladi. 
Birinchidan, joriy qilingan barcha mahsulotlar, xizmatlar, 
jarayonlar yangi (yoki sezilarli darajada yaxshilangan) bo‘lishi 
kerak. 
Yangilik
Innovatsiya

---

12 
Ikkinchidan, yaratilgan mahsulot ishlab chiqarishni tatbiq 
etish kabi xususiyatga ega bo‘lishi kerak, bu esa ushbu yangilikni 
aniq mahsulotga o‘tkazish uchun muayyan sharoit va imkoniyatlar 
mavjudligi bilan belgilanadi. 
Uchinchidan, yaratilgan mahsulotning ajralmas va eng 
muhim xususiyati iste’molchilarning ma’lum ehtiyojlari va 
talablarini qondirish qobiliyatidir. Boshqacha qilib aytganda, 
yaratilgan mahsulot bozor talabiga mos kelishi, savdoda mavjud 
bo‘lishi va pirovardida ishlab chiqaruvchiga foyda keltirishi kerak. 
Yuqoridagi barcha xususiyatlar yangilik uchun bir xil 
ahamiyatga ega ekanligini ta’kidlaymiz: 
a) ilmiy-texnik yangilik; 
b) ishlab chiqarishda qo‘llanilishi; 
s) tijoratning maqsadga muvofiqligi. 
Mazkur xususiyatlarning birortasining yo‘q bo‘lishi 
innovatsiya jarayoniga salbiy ta’sir qiladi.