Ekspluatatsiyasi instituti irisbekova mavluda narinbayevna xalqaro logistik

Oxirgi punktlarning operatorlari
.
 
Konvensiyaning dastlabki loyihasi 
YUNIDRUA ning omborlarda saqlash shartnomalarini o‗rganish bo‗yicha 
guruhining 1981 yil oktyabr oyida bo‗lib o‗tgan uchinchi sessiyasida tasdiqlangan. 
1982 yil aprelda u YUNIDRUA ning Boshqaruvchilar Kegashining 61-sessiyasiga 
bu konvensiyaga ularning konkret huquqlarini cheklash sifatida qaragan ba‘zi bir 
oxirgi punktlarning operatorlari tomonidan loyiha yuzasidan ma‘lum bir 
noroziliklar bildirilganligi to‗g‗risida ma‘lumot bergan. Boshqaruvchilar Kengashi 
kotibiyatdan anglashilmovchilik holatlarini bartaraf qilish va operatorlarning 
qonuniy manfaatlarini e‘tiborga olish maqsadida keng muhokamaga qo‗yish uchun 
loyihaning keng yoritilishini ta‘minlashni iltimos qilgan . 
7.2. O‗zbekiston hududida yuklarni xalqaro avtomobil yo‗l bog‗lanishlarida 
tashishlarni huquqiy tartibga solish 
Birinchi navbatda berilgan davlatning avtomobillarda tashuvchilarining 
manfaatlarini himoyalashga yo‗naltirilgan ruxsat berish tizimi har qanday 
mamlakat iqtisodiy siyosatining yo‗lovchilar va yuklarni xalqaro tashishni 
rivojlantirishga to‗g‗ridan-to‗g‗ri ta‘sir ko‗rsatuvchi muhim instrumentlaridan biri 
bo‗lib xizmat qiladi. 
O‗zbekiston Respublikasi tomonidan avtomobillarda xalqaro tashish sohasida 28 ta 
ikki yoqlama Kelishuvlar tuzilgan. Ularning har birida ruxsat berish tizimiga 
taalluqli bo‗lgan masalalar, jumladan, almashinish tartibi va yo‗lovchilar hamda 
yuklarni tashishga ruxsat berish turlari yoritib berilgan. Yo‗lovchilar va yuklarni 
tashishga ruxsat berishlar soni (kontingentlar) har yili O‗zbekiston va boshqa 
mamlakatlarning vakolatli organlari tomonidan belgilavnadi.
Ikkita mamlakat vakolatli organlarining kelishuviga asosan o‗rnatiladigan ruxsat 
berishlar kontingentlarining qiymatiga ko‗pgina turli xil omillar ta‘sir ko‗rsatadi. 

---

170 
Yuklarning avtomobil transportiga qarab tortuvchi eksport-import hajmlarining 
bo‗lishi muhim ahamiyatga ega bo‗ladi. 
Yuklarni tashishda paritetni (tenglikni) ta‘minlash, ya‘ni transportirovka qilishda 
har ikkala mamlakat tashuvchilarining taxminan teng ishtirok etishi ham 
muhimlikda bundan qolishmaydi. Ruxsat berish tizimining qo‗llanilishi aynan 
ikkita mamlakat o‗rtasidagi yuklarni transportirovka qilishda, shuningdek ularning 
hududi orqali tranzit qilishda tashuvchilarning teng ishtirok etishiga 
ko‗maklashishga yo‗naltiriladi. Biroq amaliyotda har ikkala mamlakat 
tashuvchilarining teng ishtirok etishiga erishish turli sabablarga ko‗ra amalda 
mumkin emas. Shu sababli tomonlardan biri tashishlarni ko‗p amalga oshiradi va 
ko‗pincha ruxsatnomalarning etishmasligini boshdan kechirishi mumkin. 
Xalqaro avtomobil bog‗lanishlari to‗g‗risidagi kelishuvlarda, qoidaga ko‗ra, ularni 
tashishga ruxsatnoma talab qilinmaydigan yuklarning ro‗yxati to‗g‗risidagi modda 
bo‗ladi. Bunday yuklarga quyidagilar kiradi: 
-
Bir joydan ikkinchi joyga ko‗chishdagi ko‗char mulk; 
-
Yarmarka va ko‗rgazmalar uchun mo‗ljallangan eksponatlar, asbob-uskunalar 
va materiallar; 
-
Sport tadbirlarini o‗tkazish uchun mo‗ljallangan transport vositalari, 
hayvonlar, shuningdek turli xil buyumlar va jihozlar; 
-
Teatr rekvizitlari, musiqa asbablari, kinotasvirga olish, radio va televizion 
uzatishlar uchun zarur bo‗ladigan asbob-uskunalar va jihozlar; 
-
Vafot etgan shaxslarning jasadi va kuli; 
-
Pochta; 
-
Shikastlangan transport vositalari.