Toshkent davlat yuridik instituti o. T. Xusanov

II. Sud hokimiyatining tarkibiga kiruvchi ikkinchi tarmoq sudi – bu 
umumiy yurisdiksiya sudlaridir.
Bu sud tarmog„i o„z tizimiga ega, uni 
O„zbekiston Respublikasi Oliy sudi boshqaradi. Konstitutsiyaning 110-moddasiga 
asosan, “O„zbekiston Respublikasi Oliy sudi fuqarolik, jinoiy va ma'muriy sud 
ishlarini yuritish sohasida sud hokimiyatining oliy organi hisoblanadi. 
U tomonidan qabul qilingan hujjatlar qat'iy va O„zbekiston Respublikasining 
barcha hududida bajarilishi majburiydir. 
O„zbekiston Respublikasi Oliy sudi Qoraqalpog„iston Respublikasi Oliy 
sudlari, viloyatlar, shaharlar, tumanlararo, tuman sudlari va harbiy sudlarning 

---

501 
sudlov faoliyati ustidan nazorat olib borish huquqiga ega. 
Konstitutsiyaning bu normasi tegishli sud tizimini, unda Oliy sudning 
o„rnini, qisqacha sudning vazifa va vakolatlarini belgilab qo„ygan. Umumiy 
yurisdiksiya sudlari tizimini quyidagi ko„rinishda aniqroq tasavvur qilish mumkin. 
Bu sudlarning vazifa va vakolatlari “Sudlar to„g„risida”gi qonunda keng 
berilgan. 
Qonunning 2-moddasida sudning vazifasi belgilagan, unga asosan sud – 
“O„zbekiston Respublikasida sud O„zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va 
boshqa qonunlarida, inson huquqlari to„g„risidagi xalqaro hujjatlarda e'lon qilingan 
fuqarolarning huquq va erkinliklarini, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning 
huquqlari hamda qonun bilan qo„riqlanadigan manfaatlarini sud yo„li bilan himoya 
Harbiy sudlar 
Qoraqalpog„iston 
Respublikasi fuqarolik 
ishlari bo„yicha Oliy 
sudi 
Qoraqalpog„iston 
Respublikasi jinoyat 
ishlari bo„yicha Oliy 
sudi
Tuman, shahar jinoyat 
ishlari bo„yicha sudlar 
Tumanlararo fuqarolik 
ishlari bo„yicha sudlar 
Viloyat,Toshkent 
shahar fuqarolik 
ishlari sudlari 
Tuman, shahar jinoyat 
ishlari bo„yicha sudlar 
Tumanlararo fuqarolik 
ishlari bo„yicha sudlar 
Viloyat,Toshkent 
shahar jinoyat ishlari 
sudlari
O‟zbekiston Respublikasi 
Oliy sudi 

---

502 
qilishga da'vat etilgan”
1
. 
Ko„rinib turibdiki, biror yerda sudga jazolash vazifasi yuklanmagan u faqat 
fuqaro va muassasalarning huquqlarini himoya qiladi. Sudga bunday vazifa 
yuklanishi huquqiy davlatga xos xususiyatdir. Qonunda sudlarning vakolatlari, 
tarkibi, ish yuritish shakli va prinsiplari batafsil belgilab qo„yilgan. 
Sudning faoliyati qonun ustuvorligini ta'minlash, ijtimoiy adolatni qaror 
toptirishdir.