Œзбекистан республикаси олий ва œрта махсус таълим вазирлиги

Таянч иборалар: 
ўлчашлар, метрология, саноатдаги ўлчашлар. ўлчаш 
техникасининг йўналишлар бўйича тақсимоти 
Назорат саволлари. 
1.
Турли касб йўналишларида ўлчашларнинг қўлланишига мисоллар 
келтиринг. 
2.
«Оддий» ва «мураккаб» ўлчашлар деганда нимани тушунасиз? 
3.
Ўлчашлар назарияси ва техникасининг ижтимоий ишлаб чиқаришга 
таъсири ўлчаш воситаларининг турлари. 
4.
Саноатдаги ўлчашлар ҳақида маълумот беринг. 
5.
Иҳтиѐрий олинган 5 та соҳа йўналишига тегишли ўлчашларга 
мисоллар келтиринг. 
6.
Маҳсулот сифатини ўлчашни қандай тушунасиз? 
7.
«Қобуснома» китобида ўлчашларга оид жуда кўп эслатмалар бор. 
Шулардан бир нечтасига изоҳ беринг. 
8.
Инсон ўлчаш воситаси сифатида қурилиши мумкинми? 
9.
Саноатда ўлчашлар қайси сифатларда намоѐн бўлади? 

---

12 
10.
Ўзбекистон шароитида ишлатилинувчи ўлчаш асбобларини Германия 
ва Польшадагиларидан фарқи борми? 
 
Уй вазифаси:
1. Баъзи атамалар кундалик ҳаѐтимизда одатий тусга кирган 
бўлса ҳам, уни таърифлашда бироз қйиналамиз. Шулардан бири 
«Ўлчаш». Ушбу атамага изоҳ беринг. 
 
Давра суҳбати учун масалалар.
1. Муз қаттиқ жисм ҳисобланади. Нима учун муз сувда чўкиб кетмасдан 
сузиб юради? 
2. Сув тўлдирилган ва ҳамма томонидан беркитилган бочкага ингичка най 
вертикал ўрнатилган. Найга бир пиѐла сув қуйилганда бочка тахталари ажралиб 
кетиб, сув бочкадан отилиб чиқа бошлаган. Бу тажриба тўғрими? Тўғри бўлса, 
жавоб қандай бўлади? 
3. Полда тик турганингизда босимингизни тезда икки марта орттира 
оласизми? 
4. Арранинг тиши кетма-кет ҳолда арра текислигидан бири бир томонга, 
иккинчиси эса иккинчи томонга очилади. Қайси аррада арралаш қийин? 
Тишлари очилганидами ѐки очилмаганидами? Нима учун?
5. Нима учун чойнак қопқоғига кичкина тешик қилинади? 

---

13