Toshkent davlat yuridik universiteti shaxsiy rivojlanish

 
Imij tushunchasi va uning mohiyati 
 
Bozor raqobati sharoitida to‘g‘ri tanlangan imij 
muvaffaqiyatning muhim omillaridan hisoblanadi. 
O‘tkir “imij tafakkuriga” ega N.Makiavelli imijning ilk 
nazariyotchilaridan 
biri 
hisoblanadi. 
Bunday 
tafakkurning 
mohiyati 
– 
shaxslararo 
aloqalarni 
boshqalarning 
munosabatlarini oldindan bashorat qilib yo‘lga qo‘yish.
Kundalik hayotda reputatsiya (obro‘) va imij tushunchalarini 
sinonim sifatida qo‘llaymiz. Bu ikkala tushunchani alohida-alohida 
ko‘rib chiqamiz. Reputatsiya (reputation) – biror-bir inson yoki 
narsaning fazilatlari va kamchiliklari haqida vujudga kelgan umumiy 
fikrlar. Reputatsiyaning muayyan inson, firma, tashkilot va h.z. lar 
sifatining qanday mezonlar bilan o‘lchanishiga qarab ijobiy va salbiy 
turlari mavjud. 
Ijobiy reputatsiya – jamoatchilik tomonidan ko‘rsatilayotgan juda 
katta ishonch bo‘lib, inson yoki tashkilot haqida yaxshi fikrlar va 
baholar bilan ifodalanadi.
Salbiy reputatsiya – ko‘p zarar keltiradi va jismoniy shaxslarga ish 
joyini yo‘qotish, lavozimining pasayishida, yuridik shaxslarda esa 
iste’molchilari, biznes sheriklari, sarmoyalarini yo‘qotish, foydaning 
tushib ketishida namoyon bo‘ladi.
Ishbilarmonlik reputatsiyasi – bu hozirgi zamonda har bir inson va 
korxonaga birdek zarur bo‘lgan muhim narsa. Keskin raqobat sharoitida 

---

177 
odamlar faqat eng yaxshi mahsulotlar va xizmatlardan foydalanishadi, 
uzoq vaqt davomida sinalgan kompaniyalar bidan hamkorlik qilishadi.
“Imij” inglizcha so‘z bo‘lib, rus va o‘zbek tillarida kam ishlatilgan 
davrlarni bugun tasavvur qilish qiyin. Tarjimada obraz, siymo, siyrat 
ma’nolarini beradi. Bu uchchala so‘z ham tabiatan berilgan, o‘z-o‘zidan 
paydo bo‘lgan qiyofaga nisbatan kengroq ma’noni anglatadi. Bu 
ko‘pincha sun’iy ravishda tuzilgan, ob’ektni (xoh u inson, tashkilot yoki 
biror-bir mahsulot bo‘lsin) to‘g‘ri qabul qilishga yo‘naltirilgan butun bir 
tizimdir.
Brend – bu boshqalarning siz to‘g‘ringizdagi fikri. Brend har bir 
insonda bor va muvaffaqiyatli bo‘lish uchun boshqalar ko‘zi uchun 
o‘zimizga kerakli obrazni yaratishimiz kerak. Mutaxassislar shaxsiy 
brendni yaratish, uni takomillashtirish, har xil (masalan, ijtimoiy 
tarmoqlardagi) tajovuzlardan asrash va bu bilan o‘z reputatsiyasini 
qo‘llab-quvvatlashni oddiy misollar bilan tushuntirishgan. Axir sizning 
ishga joylashishingiz, hamkorlar bilan munosabatingingiz bunga 
bevosita bog‘liq.
Inson imiji – bu atrofdagilarning uning haqidagi fikri. Ushbu fikr 
faqat tashqi ko‘rinishdan hosil bo‘lmaydi. Ko‘p kasblar uchun bu muhim 
tarkibiy qism bo‘lib, u nafaqat turmush tarziga, balki shaxsning 
atrofdagilar tomonidan qabul qilinadigan sub’ektiv siyratiga ham ta’sir 
ko‘rsatadi. Har bir inson u yoki bu xislatlariga urg‘u berib, o‘zini yaxshi 
tomondan ko‘rsatishni istaydi. Masalan, biror-bir inson bilan 
tanishayotib unga yoqish uchun buni intuitiv tarzda bajaramiz. 
Aks imij – insonning o‘zi to‘g‘risidagi tasavvuri. 
Joriy imij – tashqi nazar uchun. 

---

178 
Istalgan imij – biz intilgan obraz. 
Korporativ imij – tashkilot imiji, bunga uning reputatsiyasi ham 
kiradi.