Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 2)

Geografiya tarixi.
Oʻrtaosiyolik oʻrta asr geograflari va sayyohlari ilmiy merosini oʻrganish bilan H. H. 
Hasanov shugʻullandi. Oʻrta Osiyo tabiatini 17— 18-asrlarda oʻrganish tarixi bilan A. 
V. Pankov va R. L. Yugay shugʻullandilar. 19-asrning 2-yarmidagi geografik 
tadqiqotlar tarixini A. A. Azatyan, 3. N. Donsova. N. I. Leonov, A. M. Ochilov 
oʻrgandilar. Oʻrta Osiyoni 20-asrda geografik va ekologik oʻrganish tarixi masalalarini 
R. U. Rahimbekov oʻrgandi. Oʻrta Osiyo geografiyasi tarixining ayrim masalalari (I. 
Inogʻomov, A. M. Ochilov, U. Obidov va b.) oʻrganildi. 20-asrda Turkistonda 
geografiya taʼlimi rivojlandi. 
Haritagrafiya
. Oʻrta Osiyo va Oʻzbekistonning umumiy 
geografik haritalarini tuzish bilan geograf N. L. Korjenevskiy shugʻullandi. Ye. P. 
Korovin 1933 yil tuzib, „Urta Osiyo va Kozogʻiston oʻsimliklari“ monografiyasiga 
ilova qilgan geobotanik harita muhim biogeografik, ekologik va geografik ahamiyat 
kasb etdi. 1920-yillarda haritagrafiya bilan R. I. Abolin, 1930—50 yillarda I. I. 
Granitov shugʻullandi. 1940—50 yillarda Oʻzbekistonning geografik jihatdan muhim 
ahamiyatga molik tuproq va tuproq-iqlim haritalari nashr etildi. 1960-yillarda „Uz-

---

995 
Giprozem“ instituti ishlab chiqarish hamda oʻquv maqsadlarida 1:1000000 va 
1:1500000 masshtabli 10 dan ortiq qishloq xoʻjaligi haritasini va landshaftlar haritasini 
nashr etdi.
 
XULOSA 
Geografiya boʻlimi 1981—2000 yillarda Oʻzbekistonning 70 bosma taboqdan ziyod 
akademik atlasi, Toshkent shahrining atlasi, paxtachilik va tibbiy-geografiya atlaslari, 
„Turkiston — umumiy uyimiz“ albom atlasi, Oʻzbekistonning ekologik haritasidan 
tashqari tabiatii muhofaza qilish, choʻllashish va landshaft haritalarini nashr qildi. L. 
X. Gʻulomova haritagrafik tadqiqotlarda kosmik usullardan foydalanish boʻyicha, M. 
Asomov, Sh. Buzrukov, A. Bozorboyev, J. Koraboyev, T. Qoraboyevalar 
haritagrafiyaning turli yoʻnalish va mavzulari boʻyicha tadqiqotlar olib bormoqdalar. 
Geografiya boʻlimi respublika hududini majmuali tabiiy va ijtimoiyiqtisodiy geografik 
oʻrganish, tabiiy muhitni muhofaza qilish muammolari va tabiatiing inson taʼsirida 
oʻzgarishini bashorat qilish, mavzuli va hududiy atlas va haritalar tuzish masalalari 
bilan shugʻullanadi. Boʻlim tarkibida oʻlkani majmuali geografik bashoratlash, atrof 
muhit muhofazasi, haritagrafiya va masofadan tadqiq etish laboratoriyalari faoliyat 
koʻrsatmoqa. Bu davrda oliy geog. taʼlimi ham ancha rivojlandi. davlat universitetlari 
va pedagogika institutlarida Geografiya fakultetlari ochildi. Oliy maktablar uchun 
Geografiyadan darslik va oʻquv qoʻllanmalari oʻzbek tiliga tarjima qilindi hamda 
yangilari yozildi. Geografiya taʼlimining yangi davlat standarti, oʻquv dasturlari ishlab 
chiqildi. Bir qancha yangi darsliklar, oʻquv qoʻllanmalari, geografik terminlar lugʻati 
va haritalar yaratildi.