Microsoft Word рақобат, ЎҚув қЎлланма. 11111docx docx


- МАВЗУ. РАҚОБАТНИНГ БОЗОРНИ СЕГМЕНТЛАШ



Download 2,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet74/91
Sana23.05.2022
Hajmi2,88 Mb.
#607093
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   91
Bog'liq
РАКОБАТ СТРАТЕГИЯСИ

12- МАВЗУ. РАҚОБАТНИНГ БОЗОРНИ СЕГМЕНТЛАШ 
СТРАТЕГИЯСИ 
12.1.
 
Рақобатнинг бозор тахмонлари стратегияси, фаолиятни 
истеъмолчиларнинг алоҳида гуруҳига ихтисослашуви 
Фирмалар махсулотнинг холатини аниклашда унинг яшаш даврини 
тадкик этишга таянадилар. Махсулотнинг яшаш даври товарнинг бозорга 
кириб келишидан бошлаб, то унинг бозордан чикиб кетишига кадар булган 
даврда амалга ошириладиган тадбирлардан иборат концепциядир. Биринчи 


173 
марта товарнинг яшаш даври концепциясини 1965 йили Теодор Левитт 
томонидан эълон килинган. Товарнинг яшаш даври турт типга ажратилади: 
махсулотнинг катта синфининг яшаш даври, махсулот турининг яшаш даври, 
куллаш усулларининг яшаш даври, махсулот маркасининг яшаш даври. 
Масалан, биринчисига соат мисол килиб келтирсак, махсулот турига эса кул 
ва осма соатларни келтириш мумкин, куллаш усулларига кура эса 
кунгирокли 
соатлардан 
фойдаланишни 
мисол 
килиб 
келтириш 
мумкин.Маркетинг максадларида яшаш даврининг жами туртта типи 
урганилади, фирма доирасида иккинча ва учинчи типларига купрок эътибор 
берилади. Товарнинг яшаш даври боскичларини аниклашнинг асосий мезони 
махсулот сотиш хажми ва фойда нормаси динамикасидир.
Бозор ишлаб чиқарилаётган ва сотилаётган товарларга истеъмолчилар 
эҳтиёжларини қондира олиши, бундаги сарф- харажатлар асослилигини 
аниқлаб берувчи асосий мезон ҳисобланади. Шунинг учун ҳар қандай 
корхона, тадбиркор ўз фаолиятини белгиланган мезон талабларига мувофиқ 
ҳолда ташкил этишга мажбур, бу ерда маркетинг тизимидан самарали 
фойдаланиш 
ҳисобига 
бозорнинг 
асосий 
субъекти 
ҳисобланган 
истеъмолчининг эҳтиёжлари, талаб-истаклари, дидларини кўплаб омиллар 
асосида шаклланиши ва қарор топишини ўрганиш жуда муҳим. Чунки, 
уларнинг қизиқиши, муайян нарсани ёқтириши, ўзлаштириши, шунингдек, 
бозордаги хатти-ҳаракатида кескин фарқ мавжудлиги туфайли ҳам 
истеъмолчининг турли даражадаги эҳтиёжларини тўла қондириш мақсадида 
ҳар бир товарнинг хилма-хил турларини ишлаб чиқариш зарур бўлади.
Айниқса, аҳолининг муайян гуруҳлари томонидан қадрланадиган, юқори 
даражада нафисликни талаб қиладиган, уларнинг дид ва истакларига жавоб 
берадиган тўқимачилик маҳсулотлари бозорида аниқ сегментлар учун 
маҳсулот ишлаб чиқариш ва унинг савдосини йўлга қўйиш маркетинг 
тадқиқотларида жуда зарур. Маркетинг тадқиқотларидан фойдаланган ҳолда 
бозорни сегментларга ажратиб ўрганиш тамойилларига таяниш, шу орқали 
ўзига жалб қилувчи сегментларни аниқлаш ва шакллантириш, истеъмолчилар 


174 
эҳтиёжларини қондиришда аниқ белгиланган стратегияларга таянган ҳолда 
ҳар бир сегмент учун маҳсулот ишлаб чиқариш ҳамда сотиш заруриятини 
туғдиради. Бозорни сегментларга бўлиб ўрганиш ва шу орқали маркетинг 
тизими самарадорлигини ошириш масалаларига бағишланган илмий ишлар 
салмоғи кейинги йилларда ортиб бормоқда. Маркетинг фаолиятининг турли 
қирраларига маълум даражада АҚШ, Франция, Германия, Англия, Япония 
каби ривожланган мамлакатлар олим ва амалиётчилари томонидан катта 
эътибор берилган. 
Махсулот ишлаб чикариш (ИТТКИ) боскичи товарни барча хаётий 
даврида мухим боскич булиб хисобланади. Махсулот ишлаб чикариш канча 
самарали амалга оширилса, яъни лойихалаштирилаётган товар буйича бозор 
талаби ва харидор эхтиёжини фирма вакт буйича тезрок хисобга олса, ушбу 
боскичда харажатлар шунча кам булади. Фирма янги товар билан бозорга 
тезрок чикади ва зарур фойдани олади. Кириб келиш боскичида сотиш 
хажмининг гоят кескин усиши билан ажралиб туради. Бозор махсулотни хали 
кабул килмаган нархлар нисбатан юкори булади. Савдо юкори даромадли 
гурухларга мулжалланади, ракобатчилар умуман оз. Шундай килиб бу давр 
капитал сарфлар даври хисобланади, сарфлар кейинчалик фойда келтириши 
мумкин, еки махсулот ишлаб чикаришдан воз кечиладиган булса, улар тулик 
харажатлар хисобига утказилади, яъни хисобдан учирилади. Усиш даврида 
товар сотиш хажми усиб боради- истеъмолчилар махсулотни кабул килган ва 
унга булган талаб таъминланган булади. Хар кандай махсулот бу боскичга 
етиб келмайди: куплари бозорга кириб келиш давридаек касодга учрайди. 
Бозор сифати юкори ракобатчи махсулот билан тўлиб кетади.

Download 2,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   91




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish