Microsoft Word рақобат, ЎҚув қЎлланма. 11111docx docx



Download 2,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet75/91
Sana23.05.2022
Hajmi2,88 Mb.
#607093
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   91
Bog'liq
РАКОБАТ СТРАТЕГИЯСИ

12.2.
 
Мақсадли бозор талабларини қондириш имкониятлари 
Нархлар тобора арзонлашиб боради. Етуклик боскичи товар оборотини 
максималлаштириш, бозорни кенгайишини давом этиши ва абсолют усиши 
билан тавсифланади. Ишлаб чикариш ва товар таксимлаш тизимида тайёр 
махсулот захиралари ошиб боради. Бозорда интенсив ракобат хукм суради. 


175 
Янги модификацияли товарларни киритиш уларни ассортимент гурухини 
кенгайтириш хамда харидорларга янги хизмат курсатиш услубларини 
киритиш интенсив инновация чора-тадбирлари воситалари оркали амалга 
оширилади 
Махсулотни етуклик боскичида маркетингни асосий стратегиялари 
бозорни модификациялаш, товарни модификациялаш ва маркетинг-миксни 
модификациялаш булиб хисобланади. Тўйиниш даврида бозор ва нархлар 
баркарорлашади. 
Сифатсиз ва ракобатга бардош бермайдиган махсулотлар бозордан сикиб 
чикарилади. Товар сотиш суръатлари тобора пасаяди. Туйиниш даврида 
фирманинг умумий максади, махсулотни барча турлари буйича тулик 
сотишни 
тобора 
ошириб 
боришни 
таъминлашга 
каратилади. 
Инкироз даврида махсулотнинг утиши кийинлашади, фойда камаяди, 
ракиблар майдондан кетади. Бу боскич давомида фирманинг максади 
“махсулот тайерлашни давом эттиришдан иборат” булади, махсулотни 
бозорга етказиб беришни тухтатиш хакида катъий карорга келгунга кадар 
ундан олиш мумкин булган жами фойдани сикиб олиш учун шундай 
килинади. Товарни яшаш даври концепцияси махсулот ассортиментини 
режалаштиришда катта ахамиятга эгадир. 
Истеъмолчиларнинг 
тор 
доирасига 
қаратилган 
ресурс 
ва 
имкониятларнинг чекланганлигини ҳисобга олиб, маҳсулот ишлаб чиқариш 
ва сотишни ихтисослаштириш орқали ижобий ютуқларга эришиш 
имкониятларини юзага келтириш мумкин. Бозорни сегментлаш оммавий 
маркетингдан фарқ қилган ҳолда, маҳсулот сотишни максимал даражага 
етказиш ҳаракатидан йироқ. Бу ўринда самарадорликка эришиш ва 
бошқарилувчан тамойиллардан оқилона фойдаланиш натижасида бозор 
сегментининг кўпроқ қисмини қамраб олиш учун ҳаракат қилинади. Бунда 
умумий даромадни эмас, балки маҳсулот бирлигига тўғри келадиган 
даромадни ошириш мақсадга мувофиқ бўлиб, корхона аниқ сегментда 


176 
рақибларга нисбатан муваффақиятга эришиш имкониятига эга бўлади. 
Бундан ташқари, кичик ва ўрта корхона озроқ ресурслар билан ҳам 
ихтисослашган сегментда йирик корхоналар билан самарали рақобат 
қилишга қодир бўлади. Кўп ўлчамли сегментлашда корхона, фирма икки ва 
ундан ортиқ сегментни танлаб, уларнинг ҳар бири учун махсус маркетинг 
дастурини ишлаб чиқади ва амалга оширади. Бундай ёндашув бозор ва 
истеъмолчиларни батафсил таҳлил қилиш, бир неча товар тури, маркаси, 
вариантини ишлаб чиқиш ва сотиш жараёнлари маркетинг тадбирлари учун 
кўпроқ ресурслар мавжудлигидан далолат беради. Шу билан бир вақтда, бир 
неча сегментда маҳсулот сотишни максималлаштириш, диверсификация 
ёрдамида таваккални минимумга келтириш мумкин. Корхона, фирма учун ўз 
рақибларини кучли, устун бўлган сегментга чиқишини таъминлаш шарт эмас, 
аксинча ўз куч- ғайрати, тажрибаси мос келадиган, рақобатда устунликка 
эриша оладиган сегментларни танлаб олиш ва ривожлантириш масалаларига 
кенгроқ эътибор қаратиш лозим. Ф.Котлер фикрича, сегментлаш натижасида 
тўрт даражали бозор таркиби аниқланади, ҳар даражада ўзига хос мақсадли 
бозорлар шаклланади. Булар “Халқаро молия ва ҳисоб” илмий-электрон 
журнали. №1, февраль, 2017 йил www.interfinance.uz 5 бозор сегментлари, 
бозор тахминлари, минтақавий (маҳаллий) бозорлар, якка харидорлардан 
иборат 
Ракобатнинг асосий куроли булиб, талабни шакллантириш ва сотишни 
рагбатлантириш воситалари хизмат килади. Асосий ахборотни харидорлар 
товар ишлаб чикарувчилардан олишади. Харидорларни асосан товарнинг 
истеъмол киймати кизиктиради. Ракобат асосан куйидаги куринишларда 
булиши мумкин: товарларнинг хизматлари буйича, бир хил эхтиежни 
кондиришга каратилган ракобат, бир хил товарни хар хил фирмалар ишлаб 
чикариш оркали буладиган ракобат; еки бир хил фирма томонидан хар хил 
модификацияда товар ишлаб чикариш.Нархлар оркали ракобатлашиш энг 
кенг таркалган. 


177 
Хозирги даврда ракобат узига хос киёфа касб этмокда. Нархлар сохасида 
ракобат ишлаб чикаришни харажатлар энг кам буладиган мамлакатларда 
йулга куйишни талаб килади.Нарх билан ракобат утмишда эркин бозор 
ракобати булган, бозорда бир хил товарлар хар хил нархлар билан сотилган 
даврларда пайдо булганди. 
Ишлаб чикарувчи нархни пасайтириш билан уз товарини ажратиб 
курсатишга, унга эътиборни каратишга ва пировард натижада узи истаган 
бозор хиссасини эгаллашга эришган. Хозирги замон бозор шароитларида 
нарх билан очик ракобат амал килмайди, чунки ишлаб чикарувчилардан бири 
нархни пасайтириши билан унинг ракиби хам шу ишни килади, бу эса 
фирманинг бозордаги мавкеини узгартирмайди, балки, умуман тармокдаги 
фойданинг пасайишига, асосий фондларни янгилаш ва кенгайтириш учун 
инвестицияларнинг камайишига олиб келади. Натижада кутилган зафар ва 
ракибларни суриб чикариш урнига кутилмаган хонавайронлик ва синиш юз 
беради. Шу сабабли саноат монополиялари нархларни иложи борича узокрок 
ушлаб туришга, таннархни хамда маркетинг харажатларини тобора 
пасайтириб, фойдани купайтиришга интилади. Фан-техника тараккиёти 
ютуклари туфайли ракобатнинг нарх билан боглик булмаган усулларидан 
фойдаланишнинг кулай шароитлари юзага келди.

Download 2,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   91




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish