O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

O’t yo’llari diskineziyasi 
O’t qopini motorikasini va tonusini funktsional buzilishi bu o’t 
yo’llari diskineziyasidir. 70 % o’t qopi va yo’llari kasalliklari o’t yo’llari 
diskineziyasiga to’g’ri keladi. O’t yo’llari diiskneziyasining 2 xil shakli 
mavjud; 1. Gipertonik - giperkinetik turi- o’t qopini yani gipertonik 
holati, Oddi va Lyutkens sfinkterining gipertonusi bilan xarakterlanadi 
va ko’proq yoshlarda uchraydi. 2. gipotonik-gipokinetik turi-o’t qopini 
va Oddi sfinkterini gipotonusi bilan xarakterlanadi-asteniklarda, katta 
yoshdagilarda ko’proq uchraydi.
Etiologiyasi-
o’t qopini neyrogumoral boshqarilishi buzilishi olib 
keladi. Nevrozdan keyin, dientsefal sindrom, endokrin-gumoral 
buzilishlar (gipotireoz, gipertireoz, klimaks, moyaklar, tuxumdonlar, 
buyrak usti bezi va boshqa endokrin bezlar funksiyasi yetishmovchiligi) 
ham kasallik kelib chiqishiga sabab bo’lishi mumkin. Gipertonik-
giperkinetik turi reflektor tasirotlar natijasida (yara kasalligi, kolit, 
enterit, appenditsit, adneksit) yuzaga keladi. Astenik holat, og’ir 
yuqumli 
kasalliklar, 
virusli 
gepatit, 
avitaminozlar, 
organizm 
konstitutsiyasini, otkir, achchiq meda ichak traktini qitiqlovchi 
maxsulotlarni ham kasallik kelib chiqishiga ahamiyati katta. Ovqatlanish 
rejimi orasi katta bo’lganda gipotonik-gipokinetik turi rivojlanishiga olib 
keladi.
Kasallik klinikasi. 
Gipertonik-giperkinetik tipida o’t (jigarli) 
kolikasida o’t pufagi va o’t yo’llari silliq muskullarining spastik 
qisqarishi. Oxirgisi toshning o’t yo’llari bo’ylab siljiganda yuz beradi. 
Bu og’riqlar kutilmaganda yuzaga kelib, chidab bo’lmaydigan darajada 
bo’ladi, ko’pincha yuqoriga o’ng kurrak sohasiga, o’ng elkaga, ba’zan 
yurak sohasiga ham irradatsiyalanadi. Bemorga yengillik bermaydigan 
ko’ngil aynishi va qusish bilan kuzatiladi. O’t qopi sohasi 
paypaslanganda og’riq sezilishi mumkin. Diskineziyaning gipotonik-
gipokinetik turida og’riqlar biroz sekinroqdir va kam simptomlidir. 
Palpator o’zgarishlar unchalik xarakterli emas.