O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Auskultatsiya; 
Mitral klapan yopilmasligi tufayli
 
I ton 
cho’qqida susaygan, shu yerda yurak cho’qqisida sistolik shovqin 
eshitiladi. Kichik qon aylanish doirasida qonning dimlanishi hisobiga 
hamda yurak dekompensatsiyasi bosqichida o’pka arteriyasida bosim 
baland bo’lganligi tufayli II ton aktsenti eshitiladi.
Fonokardiografiyada mitral klapan yetishmovchiligida I ton 
amplitudasi pasayganligi va I tondan keyin butun pauzani egallab olgan 

---

192 
sistolik shovqin. Fonokardiografiyada o’pka sitvolida II ton amplitudasi 
baland bo’ladi. 
46 surat
Rengenologik tekshiruvlar;
Chap qorincha va chap bo’lmacha 
kattalashishi hisobiga yurak soyasining chapga, yuqoriga kengayishi 
kuzatiladi. O’pka gipertenziyasi-o’pka ildizining kengayishi va 
kuchayishi kuzatiladi. Kichik qon aylanish doirasida qon bosimining 
oshishi hisobiga o’pka arteriyasi dugasi kengayadi. 
EKG 
(46 surat).Chap bo’lmacha va qorinchada gipertrofiyasi 
belgilari, keyin esa o’ng qorincha gipertrofiyasi belgilari ham kuzatiladi. 
I – II standart ulanishda P tishcha amplitudasi kattalashishi kuzatiladi, 
shu tufayli EKG chap tip tus oladi. 
ExoKG 
(47 surat)
.
Rangli Doppler tekshiruvida regurgitatsiya 
o’tish oqimi, chuqurligi, kengligi aniqlanadi, bu esa yurak 
yetishmovchiligi bilan ifodalanadi. Shular bilan birga chap qorinch va 
bo’lmacha bo’shlig’i (hajmi) kengayadi. Mitral klapan har tomonga 
harakatlanadi, lekin sistola vaqtida to’liq yopilmaydi.
Bu nuqson kompensatsiya holatida uzoq muddat davom etishi 
mumkin. Ammo chap qorincha va bo’lmacha mushaklarining toliqishi 
natijasida, ularning qisqarish faoliyti buziladi va kichik qon aylanish 
doirasida qonning dimlanishi kuzatiladi. Bu holat o’ng qorincha 
zo’riqish bilan ishlab, mushaklariga ta’sir qiladi va mushaklar toliqadi, 
qisqarish faoliyati buzilib uning gipertrofiyasiga olib keladi.
FKG
(46 surat)-Mitral qopqoq proetsiyasidan olingan FKGda I ton 
amplitudasi pasaygan va I ton va II ton orasida sistolik shovqin 
registratsiya bo’ladi va bu pauzani to’liq qamrab oladi. O’pka sitvoli 
ustida II ton amplitudasi baland bo’ladi. 

---

193