O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Bronxoektaz va Zivert-Kortagener (sindromi) kasalligi 
Bronxoektaziya 
(bronchoektasia) 
bronxlarning 
patologik 
kengayishidir. Bronxoektaziya surunkali kasallik bo’lib, uning o’ziga 
xos belgilaridan biri har xil shakldagi kengaygan bronxlarning paydo 
bo’lishidir. 
Bronxoektaziyaning etiologiyasi og’ir bronxitlar, ko’k yo’tal kabi 
kasalliklardir va patogenezida yallig’lanish bronxlar shilliq osti va 
mushak qavatida tarqalib, mikrostirkulyatsiya buzilishi hisobiga bronx 
mushaklari atrofiyaga uchraydi va ingichkalashadi. Atrofiyaga uchragan 
bronxlar chuqur nafas olish aktlarida elastikligi yoqolganligi tufayli 
kengayib qoladi. Bronxlarning kengayishiga yana bir sabab shuki, 

---

122 
yallig’lanish natijasida ularda chandiqlar paydo bo’ladi, ular tortilib, 
egilib qoladi, shaklini o’zgartiradi. Bronxoektaziya ko’pincha uzoq 
davom etgan yallig’lanish jarayonining natijasi sifatida ham yuz beradi. 
Kasallikning kelib chiqishiga qattiq chandiqlar paydo qiladigan 
plevritlar ham yordam beradi. Bronxoektazning kuchayishida bronxlar 
devori tuzilishidagi tug’ma anomaliyalar, xususan, bronxlarning ikki 
tomondan kengayishiga olib keladigan muskul va elastik elementlarning 
zaifligi ham rol o’ynaydi, degan fikrlar bor. Ikki tomonlama 
bronxoektaziyaning paydo bo’lishiga bronxlar, o’pka yoki plevradagi 
infektsion - yallig’lanish jarayonlari sabab bo’ladi, deb qarash kerak.
Kasallikning klinikasi;
asosiy simptom yo’tal shilliq yoki qon
aralash yiringli balg’am ajralishi bilan, balg’am hidlangan bo’ladi, yo’tal 
asosan ertalab bo’lib, ko’p miqdorda balg’am (500 mlgaca va ko’p) 
ajraladi. Kasallik xuruji davrida isitma ham bezovta qiladi. Bemorlarni 
bosh og’rig’i, holsizlik, terlash, ish qobilyati pasayishi kabi 
astenonevrotik sindromlar bezovta qiladi, bu intoksikatsiya belgilaridir. 
Bazan birdan bir simptomi qon tuflash bo’ladi.