Kampiyuter injinering

Ideal operatsion kuchaytirgich 
Quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lgan kuchaytirgichni ideal operatsion 
kuchaytirgich deb ataymiz: 

kuchlanish bo‘yicha cheksiz katta kuchaytirish koeffitsientiga ega
- U2) (real OK da 1000 dan 100 mln. gacha);

nolga teng bo‘lgan nolning siljish kuchlanishi, ya’ni kirishlaridagi
kuchlanishlar teng bo‘lganda chiqish kuchlanishi nolga teng (real OK larda 5
mkV dan 50 mV gacha);

nolga teng bo‘lgan kirish toklari (real OK larda pA ning ulushlaridan bir necha
mkA gacha);

nolga teng bo‘lgan chiqish kuchlanishi (quvvati kichik real OK larda o‘nlab
Om dan bir necha kOm gacha);

sinfaz signalni kuchaytirish koeffitsienti nolga teng;

kirish signalining o‘zgarishiga oniy tarzda darhol aks sado berishi (real
operatsion kuchaytirgichlarda kirish signali o‘zgargandan keyin chiqish
signalining o‘rnatilish vaqti nanosekundlardan yuzlab mikrosekundlargacha).
Ideal operatsion kuchaytirgich — bu kuchaytirish koeffitsienti va o‘tkazish 
sohasining kengligi cheksiz, amplituda-chastotaviy xarakteristikasi (ACHX) tekis, 
kirish qarshiligi cheksiz, chiqish qarshiligi nolga teng hamda nolning dreyfi 
(og‘ishi) bo‘lmagan ideal kuchaytirgichdir. 
Amalda real 
operatsion 
kuchaytirgichlar quyidagi xususiyatlarga ega bo‘ladi: 
1) juda katta kuchaytirish koeffitsienti (50000 dan YUqori);
2) juda keng o‘tkazish sohasi va tekis ACHX;
3) juda YUqori kirish qarshiligi;
4) juda kichik chiqish qarshiligi;
juda kichik nolning dreyfi.
Qo‘llanilishi
Operatsion kuchaytirgichlarning qo‘llanilish sohasi juda keng. Ularni 
invertirlovchi, invertirlamaydigan, jamlovchi va differensiallovchi kuchaytirgichlar, 
kuchlanish takrorlagich, integrator va komparator sifatida qo‘llash mumkin. 
Operatsion kuchaytirgichga ulanadigan tashqi komponentlar uning konkret 
qo‘llanilish sohasini belgilaydi.

---

OK sxemasida teskari aloqa zanjirini o‘zgartirib, uning asosida turli 
qurilmalar: (kirishdagi signal fazasini inverslaydigan yoki inverslamaydigan) 
kuchaytirgichlar; (polosali, past va yuqori chastota) filtrlari; (garmonik, relaksatsion 
yoki maxsus shakldagi) signal generatorlari; itegrallovchi yoki differensiallovchi 
qurilmalar; analog signallarni o‘zgartiruvchi va boshqalar hosil qilish imkoniyati 
mavjud. Bu vaqtda bajariladigan amallar faqat tashqi elementlar yordamida amalga 
oshiriladi, o‘zgartirish aniqligi esa OK parametrlariga bog‘liq bo‘ladi. 
1. Laboratoriya ishini bajarish uchun topshiriq:
Ilovadan tadqiq etilayotgan OK shartli belgisini chizib oling (chiqish 
raqamlari va tahrirlash elementi bilan), hamda chegaraviy qiymatlarni yozib oling. 
1.1.