Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш

4. Майдон кучланганлигини магнит таркибий қисми бўйича ўлчаш. 
4.1. Асбобга зонд-2 (Е) ни ўлчанг (ясси ғалтак билан). 
4.2. Калитни 1500 ҳолатга ўтказинг. 
4.3. Зондни айлантириб, (180 градусга) стрелкани энг кўп кўрсаткичини аниқланг. 
4.4. Зондни айлантириб, зондни ўлчашга киритинг. 
4.5. Кўрсаткич юқори қизил б шаклидан олиниб, жадвал ѐрдамида А/м бирлигидаги натижа 
ҳисобланади.
4.6. Асбоб калити ―Аи‖ ҳолатига олиб кўчирнг. Зондни ажратинг.
13 -жадвал
Иш жойларида РЭММ индукция хонасида тўлқин узунлиги ва частотасига боғлиқ ҳолда 
кучланганлик ўлчаш бирликларини танлаш. 
Частота
оралиғи 
Оралиқ
номи 
Индукция х/си 
КАТа 
Иш жойларида 
кучланганликни ўлчаш 
бирликлари 
Юқори частота 
Узун тўлқин (УЗТ) 
Ўрта тўлқин (ЎРТ) 
қисқа тўлқин (қТ) 
500-160 
160-16 
16-1,6 
эл. майдон (Е), В/м,
магнит (Н), А/м 

---

243 
Ультра юқори 
частота (УЮЧ) 
Ультра қисқа тўлқин 
1,6-0,16 
эл. майдон (Е), В/м,
магнит (Н), А/м 
Ультра ўта юқори 
(УЮЧ) 
микротўлқин 
0,16-0,016 
энергия оқими 
зичлиги энергияси 
Вт/м
2
ѐки Вт/см
2
Назорат саволлари: 
1. Ишлаб чиқаришда ЭММ лар қаерда учрайди? 
2. ЭММ турларини айтинг. 
3. ЭММ меъѐрлаш принциплари. 
4. ЭММ қайси асбобларда ва қандай ўлчанади? 
5. ЭММ қайси меъѐрий ҳужжатлар асосида баҳоланади? 
6. ЭММни тўлқин узунликларини айтинг. 
7. ЭММнинг организмга таъсири. 
8. ЭММ кучланганлик қайси ишлаб чиқариш соҳаларида қўлланилади? 
9. ЭММ билан ишлашда қўлланиладиган ШҲВлар. 
10.ЭММни салбий таъсирини олдини олиш чораларини айтинг. 
Ҳаракат алгоритми. 
Электромагнит майдонларни аниқлаш. 
1.Асбобни ишга тайѐрлаш: 

асбобни горизонтал холага ўтказиш ва ѐқиш; 

5 дақиқа давомида асбоб исилгач, бурагич ―калибровка‖ га ўтказиш; 

асбоб стрелкасини ―нол‖ га келтириш 
2. Қайд қилиувчи қисмига электрик датчикларни ва керакли бўлган антенналарни (дипол ѐки 
рамкали) улаш. 
3. Ўлчаш ишлари 3 та даражаларда олиб борилади: 

полдан 0,5 м баландликда; 

кўкрак қисмидан 1 м узоқликда, 

бош рўпарасида 1,7 м масофада, 
4. Ҳар битта нуқтада 3 мартадан ўлчаш ишлари ўтказилади. 
5. Сан Қ ва М № 0019-01 буйича ЭММ даражасини бахолаш.