Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш

Иссиқлик мувозанатини ҳисоблаш. 
Юқорида келтирилган усуллар ѐрдамида олинган натижалар асосида организмдан ҳар 
бир йўл билан йўқолаѐтган иссиқлик миқдори ва уларнинг ўзаро нисбати аниқланади. 
Бунинг учун аввал биоиссиқлик ўлчаш асбобидан олинган жами йўллар (конвекция, 
кондукция ва нурланиш) кўрсаткичидан радоиметрдан олинган кўрсаткич айрилади. Натижа 
конвекция, кондукция йўли билан организмдан келаѐтган иссиқлик миқдорига тенг бўлади. 
Конвекция, кондукция нурланиш ва буғланиш йўллари билан берилаѐтган иссиқлик жами 
100% деб қабул қилиниб бу бир бутунликда ҳар бир йўл солиштирма оғирлиги % да 
аниқланади. 
Юқорида ўтказилган текширишлар ва организмда ҳосил бўлаѐтган иссиқлик миқдорини 
билвосита калориметрия усулида аниқланиб (бу аниқланишлар меҳнат физиологиясидан 
амалий машғулотларда ўрганилади). 
Организмда тўпланаѐтган ѐки сарфланаѐтган иссиқлик миқдори хақидаги 
маълумотларни ҳам ҳисоблаш мумкин. 
Мусбат кўрсаткич организмдан иссиқликнинг тўпланиши (иссиқлик таъсир этѐтган 
микроиқлим шароити). 

---

234 
Манфий – организмдан иссиқликни ҳосил бўлаѐтганига нисбатан кўп кетишини 
кўрсатади (совуқ таъсир этаѐтган микроиқлимда) қиймат нолга тенг бўлса, бу иссиқлик 
ҳосил бўлиши ва сарфланиши ўртасида мувозанат мавжудлигидан далолат беради (оптимал 
микроиқлим шароитида). 
Назорат саволлари: 
1. Метеорологик омил етакчи бўлган асосий ишлаб чиқаришни айтинг. 
2. Асосий микроиқлим кўрсаткичларига нималар киради? 
3. Қайси ҳолларда меҳнат гигиенаси врачи микроиқлимга гигиеник баҳо беради? 
4. Микроиқлимни гигиеник баҳолаш босқичларини айтинг. 
5. Ҳаво ҳароратини қандай асбоблар билан ўлчанади? 
6. Ҳаво харакат тезлигини ўлчаш учун қандай асбоблар керак? 
7. Ишлаб чиқариш микроиқлимнинг турларини айтинг. 
8. Инфрақизил нурланиш қандай асбоб ѐрдамида ўлчанади? 
9. Терморегуляция нима? 
10. Ноқулай микроиқлимни шароитларини олдини олиш чораларини айтинг.