Temperament formulasi

T
F
 -35%X + 30%S + 14%F + 21% M.
Bu — mazkur temperamentning 35 foizi xolerik, 30 foizi sangvinik, 14 foizi 
flegmatik va 21 foizi melanxolik ekanligani bildiradi.
Agar temperamentning qandaydir bir tipi bo‘yicha ijobiy javoblarning soniga oid 
nisbiy natija 40 foiz va undan yuqori bo‘lsa, sizda temperamentning mazkur tipi ustun 
darajada ekanligani bildiradi. Agar bu natija 30 - 39 foizni tashkil etsa, u holda mazkur 
tipning sifatlari ancha yaqqol ifodalangan bo‘ladi. Agar natija 20 -
29 foizni tashkil etsa, mazkur tipning sifatlari o‘rtacha ifodalangan bo‘ladi. Natija 10 - 
19 foizni ko‘rsatsa, temperamentning bu tipiga xos xususiyatlar oz darajada 
ifodalangan, deb aytish mumkin. temreratum
Temperament so‘zi grekchada 
temreratum
bo‘lib, tarjima qilinganda 
“aralashma” ma’nosini bildiradi.(Gippokrat er.av. 460-356 yy).
Xolerik temperament (o‘t yoki safro - grekcha chole)
— hissiyotning tez va 
kuchli qo‘zg‘a-luvchanligi, barqaror bo‘lishi bilan farq qiladi. Xolerik temperamentli 
kishilarning hissiyotlari ularning imo-ishoralarida, mimikalarida, harakatlari va 
nutqlarida yaqqol ko‘rinib turadi. Xoleriklar qizg‘inlik va tajanglikka moyil 
bo‘ladilar. Bunday temperamentli kishilar chaqqon, umuman harakatchan, serg‘ayrat 
va har doim urinuvchan bo‘ladilar.

---

Far.D.Uning Eksperimental Psixologiya o’qituvchisi M.J.Rajabovning Eksperimental Psixologiyadan Labaratoriya ishlari to’plamidan 
5 
Bu xil temperamentli bolalar serg‘ayrat bo‘ladilar. Ular bir ishga tez 
kirishadigan va boshlagan ishini oxiriga etkazadigan bo‘ladilar. Ular ko‘pchilik bilan 
kollektiv o‘yinlar o‘tkazishni sevadilar va bunday o‘yinlarni ko‘pincha o‘zlari 
boshlab, oxirigacha aktiv qatnashadilar. Xolerik temperamentli bolalar arazchan, 
serjahl va tajang bo‘ladilar. Bir narsadan xafa bo‘lsalar, bu xafalik ularda uzoq 
saqlanadi. Ulardagi kayfiyat ancha barqaror va davomli bo‘ladi.