11-Мавзу: алгоритмлар ва уларни зиш усуллари

va
avtomatik dasturlashlarga 
bo’linadi. 
- 
Bevosita dasturlashda dasturning umumiy sxemasini ishlab chiqishdan kodlash
va 
mashinaga kiritishgacha bo’lgan barcha ishni programmachi bajaradi. 
- Avtomatik dasturlashda esa dastur tuzuvchi faqat programma sxemasini tuzib,
uni 
chiqartirilgach belgilar (simvollar) ko’rinishida yozadi. Dastur tuzish va kodlash kabi 
texnik ishlar esa kompyuter yordamida bajariladi. 
Dasturlash tillaridan amalda foydalanish kompyuter xotirasida dastlabki 
dasturni konkret kompyuter tiliga (mashina tiliga) o’tkazilishini ta’minlaydigan 
dastur bo’lishini talab qiladi. Bunday dasturlar translyatorlar, dasturni mashina 
tiliga o’tkazish jarayoni esa translyatsiya deb ataladi. Translyatsiyalash 
jarayonida translyator translyatsiyalanayotgan dasturni bosish bilan bir qatorda, 
dasturdagi sintaktik xatolarni izlashni bajaradi va ular payqalgan taqdirda, 
diagnostikani bosadi, bu esa xatolikni tez aniqlash imkoniyatini beradi. 
3. Masalani echishga tayyorlashning bu bosqichida dasturdagi 
xatoliklarni kompyuter yordamida izlash va uni tuzatish amalga oshiriladi. 
Sozlash bosqichini uch bosqichga bo’lish mumkin: 
a)
 Dasturning to’g’riligini nazorat qilish 

---

5 
b)
 Xatoliklarni aniqlash
v
)
 Xatoliklarni tuzatish 
Birinchi bosqichda
dasturning to’g’riligini nazorat qilish mashinadagi maxsus nazorat 
misollarni o’tkazish yo’li bilan dasturda xatoliklarning yo’qlik fakti yoki aks 
holda ularning mavjudligi aniqlanadi. 
Ikkinchi bosqichda
. ya’ni xatoliklarni aniqlash bosqichida dastur bajarilishida namoyon 
bo’lgan xatoliklarning dasturdagi o’rni aniq belgilanadi.