Mavzu: ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishni dasturlash, prognozlashtirish va rejalashtirish

5.3. Ilmiy prognozlashtirishning prinsiplari va prognozlarni ishlab 
chiqish bosqichlari, usullari
Strategik rejalashtirish - bu iqtisodiy maqsadlar va qadriyatlarni aniqlash 
jarayoni bo’lib, eng muhim sohalardagi ko'rsatkichlar mamlakatning 
iqtisodiy rivojlanishi (tarmoqlar, korxonalar va boshqalar) o'rta va uzoq 
muddatli amalga oshirish rejasini aks ettiradi. Taktik rejalashtirish 
belgilangan maqsadlarni amalga oshirish uchun zarur shart-sharoitlarni 
yaratish jarayonidir. Taktik rejalar asosan o'rta muddatli bo’ladi va umumiy 
ishlab chiqarish samaradorlikni oshirish rezervlarini asoslash va amalga 
oshirishga imkon beradi. Operatsion rejalashtirish qisqa muddatga tuzilib 
taktik rejaning kunbay amalga oshirilishini misol keltirish mumkin .

---

5.3. Ilmiy prognozlashtirishning prinsiplari va prognozlarni ishlab 
chiqish bosqichlari, usullari
Prognozlarni ishlab chiqish to’rtta bosqichdan iborat bo’ladi .
Birinchi bosqich
da tahliliy ishlar amalga oshiriladi, shu jumladan iqtisodiy va ijtimoiy sohalarni 
har tomonlama tahlil qilishni talab qiladi. Bu bosqichda prognozlash usullari aniqlab olinadi .
Ikkinchi bosqich
da Iqtisodiyot vazirligi boshqa organlar bilan birgalikda ijtimoiy iqtisodiy 
rivojlanish konsepsiyasini ishlab chiqadi. Bunda ijtimoiy iqtisodiy holat baholanadi, asosiy maqsadlar 
aniqlab olinadi, iqtisodiyotning rivojlanish ssenariylari taklif etiladi va iqtisodiy siyosatni to’g’rilash 
bo’yicha ko’rsatmalar beriladi .
Uchinchi bosqich
da Iqtisodiyot vazirligi tomonidan prognoz rejasi ishlab chiqiladi, maqsadli 
ko’rsatkichlar aniqlanadi va boshqa organlarning mulohazalari inobatga olinib balanslashgan 
ko’rsatkichlar belgilab olinadi. Iqtisodiyot vazirligi Yaim hamda uning tuzilishi, narx indekslari, 
umuman, Davlat byudjetini shakllanishini aks ettiruvchi va asosiy pul kredit siyosatini belgilab 
beruvchi ko’rsatkichlarni hisoblaydi .