Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта

3. M-Learning ва унинг иқтисодий самарадорлиги 
M-Learning
эволюциясини 
таҳлил 
қиладиган бўлсак, учта 
асосий жиҳатга аҳамият 
бериш зарур(Pegrum, 2014): 
биринчи жиҳати таълимни 
ривожлантириш 
учун 
таълим бериш ва таълим 
олиш жараёнини ўзгартиради. Бунинг мазмуни, таълим жараёнида таълим 
олувчига юклама ортади, асосий эътибор мустақил таълим олиш ва амалий 
кўникмаларни ривожлантиришга йўналтирилган бўлади. Ушбу дастур 
доирасида таълим олувчи, иштирокчилар ва таълим мазмуни ва барча ташкил 
этувчилар мобил ҳисобланади. Натижада, биринчи жиҳат, кенг имкониятга 
эга мураккаб мобил қурилмалардан фойдаланиш даражасига боғлиқ. Бу 
таълим технологияларини ривожлантиришнинг энг илғор технологияларидан 
бири бўлиб, тўлдирилган борлиқ(augmented reality) лойиҳаси мисол бўла 
олади.
 
Иккинчи жиҳат эса 21-аср кўникмаларини ривожлантириш масаласини 
қамраб олади. 21-аср кўникмалари глобаллашув давридаги янги 
технологияларни қўллаш билан боғлиқ ҳаётий кўникмаларни 
шакллантиришга қаратилган. Бу эса ижодкорлик, инновация ва аксарият 
ҳолларда тадбиркорлик (Zhao, 2012); танқидий фикрлаш, ҳамкорлик 
коммуникация кўникмалари(Mishra & Kereluik, 2011); рақамли 
компетентликнинг кенг жиҳатлари(Dudeney, Hockly & Pegrum, 2013) билан 
боғлиқ. Иккинчи жиҳат таълим олувчилардан мобилликни талаб этади ҳамда 
мобил қурилмаларнинг техник ва технологик жиҳатларини ҳисобга олиб 

---

72 
тўлдирилган борлиқ технологиялари билан максимал тарзда фойдалана олиш 
имкониятларини қамраб олади.
Учинчи жиҳати аҳолининг кам таъминланган қатлами, имконияти 
чекланган, марказдан узоқда яшовчи таълим олувчиларга етарли даражада 
таълим олиш имкониятини беради.
4. Мобиль таълимни қўллаш 
Мобил таълимнинг барча жиҳатлари қараб чиқилгандан сўнг, ўқитувчи 
таълим жараёнини лойиҳалаштиришда маълум талабларни бажариши шарт 
сифатида қабул қилинади. Бунда ўқитувчи томонидан мобиллик даражаси 
танланилади ва шу даражада қўллаш мумкин бўлган рақамли ахборот таълим 
ресурслари ажратиб олинади. Ушбу жараёнда электрон дарслик, дастурий 
илова ва сўровномалар каби таълим бериш имкониятларини оширувчи 
воситалар ўрганилади ва тизимлаштирилади.