O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun

M ashg‘uIotda bajariladigan amaliy ishlar va o'zlashtirilishi lozim
bo‘lgan amaliy ko‘nikmalar bilan tanishish
1-ish.
Suyuq yiring ekssudatidan surtma tayyorlash va mikroskop 
yordam ida uning m orfologik m anzarasini o ‘rganish.
Buyum oynasiga paxta tanponi yordamida suyuq yiring ekssudatidan 
surtma tayyorlanadi. Surtma qurigandan keyin Nikiforov aralashmasida 
10 daqiqa davomida fiksirlanadi. Keyin surtma Rom anovskiy usulida 
20 daqiqa davomida bo‘yaladi. Surtmadan bo‘yoq distillangan suv bilan 
yuvilib tashlanadi va filtirlovchi qog‘oz yordamida quritiladi. Surtmani 
m ikroskopik o ‘rganish im m ersion tizim da am alga oshiriladi. Yiring 
e k s su d a tid a k o ‘p so n li h u ja y ra e le m e n tla ri (le y k o tsitla r, yirin g
tanachalari, endotelial hujayralar, to'qim a parchalanish mahsulotlari, 
fibrin iplari) bo‘lishiga e ’tibor beriladi. Agar yiring septik yallig‘lanishda 
olingan bo‘lsa, ekssudatda mikroblar: diplokokklar, stafilokokklar va 
b. aniqlanadi. M ikroskopik m anzara bayonnoma daftariga chiziladi.
2~ish.
Yiring ekssudatining amilolitik faolligini aniqlash.
6 ta kimyoviy probirkalar olinadi, ularning har biriga 1 ml kraxmal 
q o ‘yiladi va tekshiriluvchi yiring oshib boruvchi m iqdorda (1 dan 5 
tom chigacha) q o ‘shiladi. O ltinchi probirka yiringsiz nazorat sifatida 
qoldiriladi. Probirkali shtativ term ostatga 30 daqiqa (harorat 37° C) 
q o ‘yiladi. S o ‘ng har bitta probirkaga 1 tom chidan Lyugol eritmasi 
qo‘shiladi, probirkadagi narsalar aralashtiriladi. Nazoratdagi probirkada 
kraxm al yod bilan k o ‘k rang g a b o ‘yaladi. N a tija la r bayonnom aga 
yoziladi va rasm chiziladi.
3-ish.
Yiring ekssudatining lipolitik faolligini aniqlash.
4 ta k im y o v iy p ro b irk a o lin a d i, u la rn in g h a r b irig a 0,5 ml 
s u y iltirilg a n y o g ‘ so lin ad i. B irinchi p robirkaga 2, ikkinchisig a 4, 
u c h in c h isig a 6 tom chi tekshirilu v chi yirin g q o ‘sh ilad i. To‘rtinchi 
probirka nazorat sifatida qoldiriladi. Probirkalar termostatga 30 daqiqa 
q o ‘yiladi, so‘ng har bir probirkaga 2 tomchidan fenolftalein indikatori 
q o ‘shiladi. Probirka ichidagi narsalar NaOH detsinormal eritmasi bilan 
oqim tir-p u sh ti ranggacha titrlanadi. Olingan natijalar tahlil qilinadi, 
bayonnom a tuziladi va rasm chiziladi.
4 - ish.
Yiring ekssudatining proteliotik faolligini aniqlash.
6 ta probirkaga 1 ml suv bilan aralashtirilgan tovuq oqsili solinadi. 
S o‘ng 5 tasiga yiringning tiniq sentrifugati: 1 - ga 1, 2 - ga 3, 3 - ga 5, 
4 - g a 7, 5 - ga 9 tom chi m iqdorida q o ‘shiladi. N atriy xloridning 
izotonik eritmasi yordam ida hamma probirkalar hajmi tenglashtiriladi.

---

Oltinchi (nazoratdagi) probirkaga 9 tomchi natriy xloridning izotonik 
eritmasi q o ‘shiladi. Probirkalar silkitiladi va term ostatga 30 daqiqa 
qo‘yiladi. Keyin hamma probirkalarga sulfosalitsil kislotaning 20% li 
eritmasidan 2 tomchi qo‘shiladi va eritmaning loyqalanish darajasining 
kamayishiga qarab ekssudatning parchalovchi ta’siri to‘g‘risida xulosa 
qilinadi. Nazoratdagi probirkada qo‘shilgan reaktiv cho‘ktirgan oqsil 
natijasida hamma vaqt keskin loyqalanish kuzatiladi. Olingan natijalar 
tahlil qilinadi, bayonnoma tuziladi va rasm chiziladi.
Jih o zla r:
m ik ro sk o p lar, term o sta t, y irin g ek ssu d a ti, y o g ‘dan 
tozalangan buyum oynaiari, usti bekiladigan idishlarga solingan Nikiforov 
aralashmasi va Rom anovskiy bo ‘yog‘i, kolbaga solingan distillangan 
suv, filtirlovchi qog‘oz, shisha relslari, buyraksimon tozcha, kimyoviy 
probirkalar, shtativlar, kraxmal va tovuq oqsilining suvli eritmasi, suv 
bilan aralashtirilgan paxta yog ‘i, Lyugol eritm asi, achituvchi natriy 
detsinormal eritmasi, penitsillin shishalariga solingan fenolftaleinning 
1% li spirtli eritmasi, natriy xloridning izotonik eritmasi, 20% li sulfosalitsil 
kislota eritmasi, ko‘z pipetkalari, immersion yog‘, paxta.
AUDITORIYA ISHI