Beynin I i m I i -js

akan verilerle ilgili b ek len ti o lu ş tu r m a s ın ı s a ğ la y a n b ir iç m o d e l
kuruyordu (bkz. Ek). Buna g ö re k o r te k s , ö n g ö r ü le r in i t a la m u s a
gönderir, talam us da g ö zd en g elen b ilg iy le ö n c e k i b e k le n t ile r a r a ­
sındaki fa rk ı rapor eder. K o rtek se geri g ö n d e r d iğ i b ilg i, y a ln ız c a
bu farkla ilgili o la n , yani d ah a ö n c e b e k le n tisi k u r u lm a m ış b ilg id ir .
Bu beklenm edik bilginin iç m o d e l ü zerin d e y a p tığ ı a y a r la m a s a y e ­
sinde gelecekteki olası u y u m su zlu k a z a ltılm ış o lu r; ç ü n k ü b e y in b u
4 9

---

1
I N C O G N I T O
Algılamada beklentinin rolüne bir örnek. Bu tür lekelere ilk bakışta genellikle herhan­
gi bir anlam atfedilemez; içeriğin anlaşılması, ancak bir ipucunun 
a l g ı l a n m a s ı n ı n 
sonra mümkün olur. {Eğer lekeler sizin için hâlâ bir şey ifade etmiyorsa meraklanma­
yın; biraz ileride ipucunu göreceksiniz.) Ahissar ve Hochstein’dan, 2004.
şekilde hatalara dikkat ederek içsel m odeli geliştirme şansı bulur.
M acK ay bu m odelin anatom ik bir gerçekle de tutarlı olduğuna işa­
ret etmişti: Birincil görm e korteksinden talam usun görm eyle ilgili
bölgesine geri dönen sinir lifleri, diğer yöne giden liflerin on katı
kadardı. Ayrıntılı beklentilerin korteksten talamusa gönderilm esi,
daha ileriye yönlenen bilgilerin ise yalnızca farkı taşıyan küçük bir
sinyalce tem sil edilmesi durumunda beklenecek bir durumdu bu.
Bütün bunlar bize, algının, duyusal girdilerle içsel öngörüler ara­
sında yapılan etkin kıyaslamayı yansıttığını söyler ve bu, bize daha
da büyük bir kavramı anlama olanağı sunar: Çevrenizin farkına,