Beynin I i m I i -js

* 
«■
İnsanların umvvelt’i ile kene ve tazıların umvvelt’i arasında büyük
fark olduğu bir gerçektir; ancak bu konuda insanlar arasında da
azım sanm ayacak bir bireysel çeşitliliğe rastlanabilir. G ecenin geç
saatlerinde gündelik düşünce biçim inden sıyrılıp derinlere dalan
birçok kişi, arkadaşlarına şuna benzer bir soru sorm uştur: Benim
kırmızı olarak gördüğüm şeyle senin kırmızı olarak gördüğün şe­
yin aynı olduğu ne malum? Bu iyi bir sorudur, çünkü dış dü n yad a­
ki bir özelliği “kırm ızı” olarak etiketlem e konusunda anlaşabildi­
ğim iz sürece, sizin algıladığınız rengin, benim içsel olarak kanarya
sarısı biçim inde algıladığım renk olup olm adığı pek önem taşım az.
O renge siz de kırmızı dersiniz, ben de kırmızı derim; böylece o y ­
nadığım ız bir el pokere sorunsuz biçimde devam edebiliriz.
Ancak sorun gerçekte daha derindedir. Benim görüş olarak ta­
nım ladığım şeyle sizin tanım ladığınız farklıysa, benim görüşüm
sizinkine göre baş aşağı olabilir ve bunun farkına bile varm ayız.
N esneleri nasıl adlandıracağım ız, onlara nasıl işaret ettiğim iz ve
dış dünyada yolum uzu nasıl bulacağımız konusunda anlaştığım ız
sürece çok da önem li değildir bu.
Bu türden sorular önceleri felsefi düşünceler dünyasına ait idiy­
se de, artık bilimsel deneyler dünyasına terfi etmiş durumdadır.
S o

---

D Ü Ş Ü N Ü L E B İ L İ R D Ü Ş Ü N C E L E R
Ne de olsa, beyin işlevleri, insanlar arasında az çok farklılık gö ste­
rir ve bu farklılıklar da kimi zaman dünyayı algılam a biçim indeki
farklılıklarla belli eder kendini. Her birey, kendi seçtiği yolun g er­
çeklik olduğuna inanır. Bunu daha iyi anlam ak için m agenta renkli