O‘zbekiston respublikasi qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

 
12.6. Bojxona tomonidan tartibga solish 
O‘zbekistonda bojxona nazorati Bojxona Kodeksi, “Bojxona tarifi 
haqida” qonun, Prezident qarorlari, O‘zbekiston Vazirlar Maxkamasi qarorlari 
va qonunchilikning boshqa aktlari bilan amalga oshiriladi. 
Bojxona to‘lovlari. 
Tovarlarning O‘zbekiston Respublikasi bojxona 
chegarasidan o‘tishida yuridik shaxslar quyidagi asosiy bojxona to‘lovlarini 
to‘laydilar: bojxona boji; qo‘shilgan qiymat solig‘i (QQS); aksiz solig‘i; bojxona 
rasmiylashtiruvi uchun bojxona yig‘imi. Hisoblash va to‘lash tartiblari, QQS 
stavkasi va aksiz solig‘i stavkasi soliq qonunchiligi bilan tartib solinadi.
Import bojxona boji. 
O‘zbekiston eng yaxshi sharoitlar rejimini qo‘llovchi 
davlatlardan import qilinayotgan tovarlar uchun bojxona bojlari hukumat 
tomonidan belgilanadi va doimo ko‘rib chiqiladi. Odatda, stavkalar import 
qilinayotgan tovarlarni bojxona bahosidan 0 dan 30 %gacha o‘zgaradi. 
1
 
www.ifc.org/centralasia
Проект по развитию лизинга в Центральной Азии 2004, 54-
58б.

---

143 
Transport vositalariga esa, ularning dvigatellar hajmiga qarab stavkalar
belgilanadi. 
Bojxona bojlarini aniq stavkasini qo‘llanishi tovar klassifikasiyasi 
(turi), import kelib chiquvchi tovar kabi omillarga bog‘liq. 
Kelib chiqishi o‘rnatilmagan, hamda eng yaxshi sharoitlar rejimi 
qo‘llanuvchi davlatlarga kirmaydigan davlartlardan kelgan tovarlar uchun 
import bojxona bojlari stavkalari ikkilanadi. 
“Bojxona tarifi haqidagi” qonunga muvofiq preferensial olib kirish (olib 
chiqish) bo‘yicha bojxona tariflaridan preferensiyalar berish bojni to‘lashdan 
ozod qilish, boj stavkasini kamaytirish yoki tarif kvotalarini belgilash 
ko‘rishlarida quyidagi tovarlarga nisbatan beriladi: 
•
O‘zbekiston Respublikasi bilan erkin savdo xududini shakllantiruvchi 
yoki bojxona ittifoqini hamda bunday ittifoqni yoki hududni tuzishni nazarda 
tutuvchi kelishuvi mavjud davlatlardan kelgan tovarlar. 
•
O‘zbekiston Respublikasi milliy preferensiyalari tizimiga monand 
rivojlanuvchi davlatlardan kelib chiquvchi tovarlar. O‘zbekistonga kiritiluvchi 
texnologik uskunalar bojxona bojidan ozod qilinadi, agar importer banki mos 
hujjatlar taqdim etsa. 
Eksport bojxona boji. 
1997 - yil 1 - noyabrdan O‘zbekistonda barcha 
eksport bojxona bojlari bekor qilingan. 
Bojxona rasmiylashtiriluvchi uchun bojxona yig‘imi. 
Tovar va transport 
vositalarini bojxona rasmiylashtiriluvi uchun yig‘imi (tranzit bojxona rejimi, 
davlat foydasiga voz kechish, vaqtinchalik saqlashlardan tashqari) ularning 
bojxona qiymati 0,2 %dir. Mustasno esa quyidagi olib kiriluvchi tovarlardir, 
ularga 0,05 %li pasaytirilgan stavkalar belgilangan: bo‘g‘doy, shakar va 
qurilayotgan ishlab chiqarish obyektlari uchun butilovchi uskunalar. 
Lizing predmetining bojxona chegarasidan o‘tkazish (olib chiqish va olib 
qirish). 
Lizing shartnomasini amalga oshirishda turli xil vaziyatlar bo‘lishi 
mumkin, u shartnomaning qaysi tomoni O‘zbekistondaligiga bog‘liq. 
O‘zbekistondagi lizing beruvchi chet-eldagi lizing oluvchiga lizing predmetini 
berishdagi vaziyatda, bojxona to‘lovlari ko‘rinishdagi moliyaviy xarajatlarni 
umuman ichiga olmaydi, chunki, O‘zbekistonda eksport tovarlariga soliqlar va 
bojlar yo‘q. Bu holatda lizinga beruvchi faqatgina bojxona rasmiylashtiruvi 
uchun yig‘imini to‘laydi holos.