Glossariy akmelоgiya- grekcha akme – «cho‗qqi, yuqоri pоgоna, gurkiratuvchi kuch»

concentration of nervous system - markaziynerv tizimidagi qo‘zg‘alish yoki tormozlanish 
jarayonlarining vaqt o‘tishi bilan dastlabki paydo bo‘lgan uchastkasiga to‘planish qonuni. 
Parishonlik – rasseyannostь – absent-mindedness - diqqatni ma‘lum bir ob‘ektga qarata 
olmaslikdan iborat salbiy xususiyat. Parishonlik vaqtincha holat bo‘lishi ham, shaxsning nisbatan 
barqaror xislati sifatida gavdalanishi ham mumkin. Parishonlikning ikki turi mavjud bo‘lib, biri 

---

diqqatni umuman hech narsaga qarata olmaslik hisoblansa, ikkinchisi diqqatning muayyan 
ob‘ekt ustiga kuchli to‘plantirib, boshqa narsalarga qaratilmasligidir. Parishonlik psixopatologik 
sabablarga ko‘ra kelib chiqishi ham mumkin.
Retikulyar formatsiya – retikulyarnaya formatsiya – reticular formation - bosh miya tepa 
qismidagi (uzunchoq miya, Voroliev ko‘prigi, o‘rta miya) nerv hujayralari bo‘lib, ular o‘z 
tuzilishiga ko‘ra, qalin to‘rni eslatadigan o‘simtalarga egadir. Ko‘zg‘ovchilar ta‘sir ostida turli 
retseptorlardan bosh miyaga signallar olib boradigan sezuvchi nervlarning o‘simtalari. R. F. ga 
tutashgan bo‘lib, mavjud singal R. F. ni ham qo‘zg‘aydi. R. F. da xos bo‘lgan qo‘zg‘alish, o‘z 
navbatida, bosh miya qobig‘idagi turli markazlarni qo‘zg‘aydi. Bosh miyadagi qo‘zg‘alish esa R. 
F. ning faoliyatini yo kuchaytiradi, susaytiradi. Demak, R. F. ning har bir hujayrasi sezgi 
organidan ko‘p signallar qabul qilib olib, bosh miya va orqa miya faoliyatiga umumiy holda 
ta‘sir ko‘rsatib turadi. 
Tabiiy diqqat – prirodnoe vnimanie – natural attention - insonga tug‘ilishidan tabiat 
tomonidan tug‘ma qobiliyat sifatida in‘om etiladi. U orqali inson tanlovchanlik asosida u yoki bu 
tashqi hamda ichki stimullarga o‘z ta‘sirini ifodalaydi. 
Tashqi diqqat – vneshnee vnimanie – external attention - ongimizning ob‘ektiv voqelikdagi 
narsa va hodisalarga, ularning ayrim belgi va xususiyatlariga yo‘naltirilish, ularda faol 
to‘planadigan diqqat turi.