Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedogogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Kurs ishining maqsadi:
Metallar , olinish usullari va ishlatilish sohalari haqida 
nazariy jihatdan oʻrganish. 
Kurs ishning obyekti:
Metallar , olinish usullari va ishlatilish sohalari haqida 
nazariy jihatdan ma’lumotlarga ega boʻlish. 
Kurs ishining predmeti:
Metallar , olinish usullari va ishlatilish sohalari haqida 
nazariy jihatlari. 
Kurs ishining tuzilishi: 
Kirish , Asosiy qism , Xulosa va Foydalanilgan 
adabiyotlardan iborat. 

---

7 
Asosiy
qism 
2.1
Metallar
haqida
umumiy
ma’lumot 
Davriy sistemadagi oʻrinlarning 3/4 qismdan koʻprogʻini metallar tashkil 
etadi. Davriy sistemaga joylashgan 118 ta elementning 96 tasi metallardir. Bu 
hamma elementlarning taxminan 81.4 foiziga toʻgʻri keladi. Davriy sistemaning I, 
II , III (Bordan tashqari) gruppalaridagi elementlari, IV , V , VI , VII , VIII , 
gruppalar yonaki gruppacha elementlarining hammasi hamda IV , V , VI , VII bosh 
gruppacha elementlarining eng ogʻir elementlari metallardir. Koʻpchilik metallar
(Be, Al, Ti, Ge, Nb, Sb, Zn va b.) amfoter tabiatga ega. Odatdagi sharoitda 
metallarning simobdan ( Hg) boshqa hammasi qattiq moddalardir (simob odatdagi 
sharoitda suyuq, fransiy ham suyuq metall ammo u radioaktiv element). 
Metallar (yun. metalleuo — qaziyman, yerdan qazib olaman) — oddiy 
sharoitda yuqori elektr oʻtkazuvchanligi, issiqlik oʻtkazuvchanligi, elektr 
oʻtkazuvchanligi, elektr magnit toʻlqinlarini yaxshi qaytarishi, plastikligi kabi oʻziga 
xos xususiyatlarga ega boʻlgan oddiy moddalar. Metallar qattiq holatda kristall 
tuzilishda boʻladi. Bugʻ holatida esa bir atomlidir. Metallarning oksidlari suv bilan 
birikkanida koʻpincha gidroksidlar (asoslar) ga aylanadi. Metallar elektron tuzilishi 
tufayligina yuqorida aytib oʻtilgan oʻziga xos xususiyatlarga ega. Metall atomlari 
tashqi (valent) elektronlarini osonlikcha beradi. Metallarning kristall panjarasida 
hamma elektron oʻz atomi bilan birikkan boʻlavermaydi. Ulardan baʼzilari 
harakatlanadi.