+5-(mpp), simmetrik multiprotsessorli tizimlar(smp)(136-138). docx

---

136
5-mavzu: Raqamli ishlov berish tezkorligini oshirish yo`llari.
Kompyuterlarning asosiy ko`rsatkichlari. Massiv parallel tizimlar(MPP),
simmetrik multiprotsessorli tizimlar(SMP)
.
Reja:
1. MPP arxitekturasi
2. MPP arxitekturasi imkoniyatlari
3. SMP vs MPP arxitekturasi.
Kalit so'zlar. Protsessor, xotira, buyruq, K/Ch qurilmalari, tashqi qurilmalar,
operatsion tizim, Ona plata, protsessor bloki, shinalar (bus), chipset, boshqarish
qurilmasi 
(control 
device), 
xotira 
modullari,
ajratilgan 
xotira,
kuller,
multikompyuter, taqsimlgan xotira, shinalar, massiv parallel, kesh, video controller,
ovoz kontrolleri, tarmoq interfeysi, sovutish tizimi, registr xotira, utilitalar, flesh-
xotira, buyruqlar hisoblagichi.
1. MPP arxitekturasi
MPP (
Massive Parallel Processing
) – ommaviy ravishda parallel ishlov berish.
MPP – bu parallel hisoblash tizimlari arxitekturasi sinfidir. Bu arxitekturaning o’ziga
xos xususiyati shundaki, xotira fizik ajratilgan bo’ladi.
5.1-rasm. MPP (
Massive Parallel Processing
).

---

137
Tizim bir xil hisoblash tugunlaridan iborat:
- bir yoki bir nechta protsessorlar (odatda RISC);
- lokal xotira (boshqa tugunlarning xotirasiga to’g’ridan-to’g’ri kirish mumkin emas);
- aloqa protsessori yoki tarmoq adapteri;
- Ba’zan qattiq disklar (masalan, SP) va/yoki boshqa qurilmalar;
- Tizimga maxsus K/Ch tugunlari va boshqarish tugunlari qo’shilishi mumkin.
Tugunlar biron bir aloqa vositasi (yuqori tezlikdagi tarmoq, kommutator va
boshqalar) orqali ulanadi;
- Faqat bitta tugunning protsessorlari ushbu tugunning xotirasiga kirish huquqiga ega.