Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

ijtimoiy ideallar hamda bajarilishi lozim bo’lgan vazifalarning ham ahamiyati 
kattadir.
Bunday hodisani fanda insonning ijtimoiylashuvi yoki sotsializatsiya yo’li 

---

101 
bilan shaxsga o’tishi, deb atash qabul qilingan. Buni izohlaydigan ko’pgina qarashlar 
mavjud. 
Ijtimoiylashuv umumiy ma`noda insonning bio va ruhiy ehtiyojlariga 
maqsadga muvofiq, oqilona ta`sir o’tkazishdir. Buning oqibatida inson shaxsi 
qaror topishining ikkinchi tomoni – uning sub`ektiv «MEN»i ham shakllanadi. 
Shaxsning «MEN»i ota-onalari, qarindosh-urug’lar, tanish-bilishlar, mahalla-ko’y 
va boshqalardan o’zlashtiradigan sifatlardir.
Bu sifatlar aniq olingan joyi va vaqtiga 
ko’ra ijobiy yoki salbiy shaxsiy xususiyatlar tarzida shakllanishi mumkin. Ijobiy 
holatda shaxsda o’zi to’g’risida odillik, epchillik, qobiliyatlilik, uddaburonlik kabi 
tasavvurlar tug’ilsa, salbiy holatda uning layoqatsizligi, noshudligi, zaifligi kabi 
xususiyatlari qaror topishi mumkin. Albatta, bu xususiyatlar inson sub`ektining o’z 
«MEN»i to’g’risidagi fikrlaridir. Ularning voqelikka muvofiq kelishi, ya`ni haqiqiymi 
yoki yo’qligi masalasini ham nazardan qochirmaslik lozim. 
Sub`ektiv «MEN» yuzaga kelishi bilan nisbiy mustaqillik tarzini oladi va
shaxs sifatida o’zini ko’rsata boshlaydi. SHu bilan birga shaxs «MEN»i doirasida uning 
ikkinchi jihati-boshqalarning bu «MEN»ga bo’lgan munosabatiga javoblari masalasi 
ko’zga tashlanadi. «MEN»ning bu jihati o’zga harakatlari, fikr-o’y, siyosiy mavqey, 
turmush tamoyillari va hokazolar to’g’risida jamoatchilik fikrlarini hisobga olish yoki 
olmaslik bilan bog’liq holatlar ifodalanadi. 
O’zga «MEN» quyidagi holatlardan tashkil topadi. Bular-boshqalarning 
aynan shu shaxs to’g’risidagi qarashlari asosidagi fikrlar. Ayni shu shaxsning