ҲАҚИ Қий тиббиёт (Йўқотилган шифо изидан) gerçek tip

қўшимча моддалар
қўлланилмоқда. 
20

---

Тайёр озуқаларни истеъмол қилишда назорат йўқлигидан киши
ҳар куни 2000га яқин қўшимча модда истеъмол қилмоқда: ширин-
лаштирувчи, таъм берувчи, маҳсулот таркибини сақловчи, ранг
берувчи, оқлаштирувчи, бузилишининг олдини олувчи, намлигини
ушлаб турувчи, бўёқ, хушбўй ҳид берувчи ва ҳaкoзолар...
Озиқ овқат саноати, қўлланилган қўшимча моддалар номларини
маҳсулот ўралган қадоқда кўрсатиши керак. Аммо бу мажбурият
фабрикаларнинг фақат ўзи ишлаб чиқарган моддаларгагина таал-
луқли булиб қолмокда.
Масалан, бир корхона ўзи ишлаб чиқарган махсулотда сув,
ачитқи, туз, ёғ, тухум ва шакар ишлатса, уларни қадоқда кўрсатaди,
бироқ ун, сув, ачитқи, туз ёғ, тухум ва шакар таркибидаги қўшимча
моддаларни кўрсатишга мажбур эмас. 
Шу билан биргаликда қўшимча моддаларнинг тайёрланиш услу-
бини кўрсатиши ҳам шарт қилинмаган. 
Сақич, шакар, конфет каби бутунлай кимёвий моддалардан таркиб
топган, 10 квадрат сантиметрдан кичик ҳажмда қадоқланган махсу-
лотларни ишлаб чиқарганлар, шу маҳсулотларнинг таркибини кўрса-
тишга мажбур эмас. 
Зайтун, гўшт, пишлоқ, нон, қоразираворлар, қуруқ мевалар, тоза
мева, сабзавот ва кўкатлар каби очиқ, яъни қадоқланмаган ҳолда
сотиладиган озуқаларда, ресторан ва кондитер цехларида тайёрлан-
ган таомларда ҳам қўшимча моддаларни кўрсатиш мажбурияти йўқ. 
Бу мажбуриятсизлик инсон сиҳҳати учун жуда таҳликали бир
вазият туғдирмоқда.
Оддий сақич таркибидaги қўшимча моддалар:
1. 
Сақич хамиртуруши 
(сақичнинг асосий моддаси): сақич
хамиртурушининг қадоқда кўрсатилмаган таркиби: каучук, вакс,
антиоксидан, эластомер, дарахт елими, винил полимер, парафин ва
қўшимча моддалар (қайсилиги ёзилмаган). 
2. 
Ширинлаштирувчилар (7та):
табиий бўлмагани учун ҳамма-
си ҳазмни бузади ва қанд касаллигига замин ҳозирлайди. Бунга
қўшимча тарзда аспартам каби баъзи ширинлаштирувчилар мия
фаолиятини бузади, бош оғриғи, айланиши, хушдан кетишларга
сабаб бўлади. Лаблар, тил ва оёқларда шиш пайдо қилади. 
Аспартамнинг таркибида фенилаланин деган аминокислота мав-
жуд. Фенилаланин ва метаболик қолдиқлар қон ва тўқималарда
21

---

тўпланади. Болаларнинг ривожланаётган кўпайиш аъзоларига ва
мияларига зара етказади. Бундай зарарлар бепуштликка, фикрлашда-
ги камчиликларга ва ақлий заифликларга сабаб бўлади.
3.