Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali qishloq xo’jaligi mahsulotlarini saqlash, qayta ishlash va mexanizasiya kafedrasi

 
kuchi; 
P— kamera ichidagi havo oqimining 
qarshiligi. 
F
1
va P kuchlari bir tomondan, G
1
 
va 
F
2
 
kuchlar ikkinchi tomondan juft kuchlarni 
tashkil qilib, chigitli paxta bo’lakchasini 
soat strelkasi yo’nalishida aylantirishga 
 
5-rasm. Baraban qozog’ining paxta 
bo’lakchasiga ta’sir qilish sxemasi
 
 

---

intiladi. Mashina ishlaganda chigitli paxta bo’lakchalari to’rli sirt ustiga urilishi natijasida 
undagi iflos qo’shilmalar ajraladi va to’rli sirt teshiklari orqali tashqariga chiqib ketadi. 
Ba’zi tozalagichlarning barabanlarida ikki qator qoziqlar o’rnatilgandan keyin 
uchinchi qatorga yaxlit planka o’rnatilgani uchun bunday tozalagichlar qoziq-plankali deb 
ataladi. Bunday tozalagichlarning tozalash effekti birmuncha yuqori bo’ladi, chunki 
bularda chigitli paxta qoziqchalar bilan titkilanadi, planka esa havo oqimini kuchaytirib, 
tozalashni zo’raytiradi. 
XCHE besh barabanli tozalagich 
ingichka tolali paxtani ifloslikdan tozalashga 
mo’ljallangan (6-rasm). Bu tozalagichni boshqa turdagi chigitli paxtani tozalash uchun 
ham ishlatish mumkin. 
Tozalagich kanop tutgich qoziqli titkilash barabanlari 
2, 
kolosnikli panjara 
3
, korpus 
4
, paxta solish bunkeri 
5
, paxtani mashinadan chiqarish bunkeri 
6 
dan iborat. Bunkerga 
tushgan chigitli paxtani aylanib turgan kanop tutgich to’rli sirt yoki kolosnikli panjara 
ustidan sudrab o’tib, keyingi qoziqli-titkilash barabanga uzatadi. SHunda paxta tezligini 
bir oz yo’qotib, keyingi baraban qoziqlari bilan yana to’rli sirt ustidan sudrab olib o’tiladi. 
CHigitli paxta har gal to’rli sirtga ishqalanganda mayda qo’shilmalarning bir qismi ajralib 
to’rli sirt teshiklari orqali chiqib ketadi. Paxta barcha barabanlardan o’tib tozalanadi va 
bunkerdan chiqib ketadi. 
Agar chigitli paxtaga tosh yoki temir parchasi kabi qattiq jismlar aralashgan bo’lsa, 
ular qoziqchalarni sindiradi, kolosniklar orasini kengaytiradi, chigitli paxta bo’lakchalari 
esa bu yerdan chiqib, nobud bo’ladi.