|
Sinov uchun savoïlar:
1. Qurilishda ishlatiladigan ternir xillari.
2. Cho‘yan nima?
3. Po'latning xossalari.
4. Rangli pardozbop metallar.
5. Pardozbop noyob metallar mis va alumin qotishmalar.
6. Temirni zanglashdan saqlash usullari.
7. Temirni payvandlash.
8. Ternir uni.
351
ILOVALAR
1. BELGILAR
1-itova
Qurilish ashyolari xossaiariga tegisbli oicham belgilari
Xossa belgisi
Beigilash
Xossa belgisi
Belgilash
Vodorod ko'rsatkichi
pH
Yuza
S, m2, sm2
Vaqt
t, s
Mustahkamlik
R, MPa,
kg/sm2
Qovushqoqlik
11,r\
Ish
A
Bosim
P, atm
Kuch
P, kg
Uzunlik
L, m
Tovush o'tkazuvchanlik
Kt
Muzlashga
chidamlilik
Muz, sikl
M o‘rtlik
Rm, M Pa,
kg/sm2
Olovga cWdamlilik
K ,
ol
Qattiqlik
MOOS
Konsentratsiya
n
Burchaktezligi
iO
Issiqlik
o‘tkazuvchanlik
koefFitsiyenti
h
Vt/m °C
Ishqalanish
R ish>
g/Sm2
Og‘irlik
m, kg, ga
Gaz o ‘tkazuvchanlik
koeffitsiyenti
Suv o'tkazuvchanlik
C, %
Harorat
°c
Suvga chidamlilik
koefFitsiyenti
K
Absolut harorat
T
Elastiklik moduli
(Yung moduli)
E
Issiqlik sig‘imi
c
Quw at
P,
N
Suv shimuvchanlik
w, %
Hajm
V, m3,
sm3
Kislotaga chidamlilik
%
Zichlik
p
kg/m3,
g/sm3
Energiya
E
G ‘ovaklik
F, %
352
2-ilova
Xalqaro o‘lcham birliklari tizimi (S I sistemasi)
Kattaük
O ich ov
biriigi
Belgi
SI tizimi va boshqa tizimlar birliklari
o‘rtasidagi nisbat
Uzunlik
Metr
m
1 m =l(P sm=103 mm
Og‘irlik
Kilogramm
kg
1 kg =103g =0,102 t.e.m
Vaqt
Sekund
sek
1 sek=2,78-10-4soat = l,6 7 1 0 “2min
Elektr
toki kuchi
Amper
A
Nur
kuchi
Svecha
Sv
Termodi-
namik
harorat
Kelvin
gradusi
“K
1°K=1°C+273,15
Maydon
(yuza)
Kvadrat
metr,
kvadrat
santimetr
m2, sm2
1 m2=104 sm2=10_4ga
Hajm
Kub metr
m3
1 m3=(103/ 1,000028) 1
Zichlik
Kilogramm/
kub metr,
gramm/
kubsantimetr
kg/m3, g,
sm3
1 kg/m3 = 10_3g/sm3= 10_3t/m 3
Tezlik
Metr
sekundda
m/s
1m/s = 3,6 km/s
Kuch
(massa)
Nyuton
N
IN = 105 dina= 0,102 kg
Bosim
Megapaskal
MPa
1 M Pa= 9,81 kg/sm2
Dinamik
qovush-
qoqlik
Nyuton-
sekund
kvadrat
metrga
n s/m2=
kg/m s
1 kg/m s= 10 puaz
Kinematik
qovush-
qoqlik
Kvadrat
metr sekund
m2/s
1 m2/s = 1 0 4 stoks
353
2-ilovaning davomi
Ish,
energiya,
issiqlik
miqdori
Joui
J
1 J= 107 erg=0,102 kgm;
1 J=0,239 kal=0,239 10-3 kkal;
1 kkal =4,19 103 J
Quwat
Vatt
Vt
1 Vt=0,102 kg m/s
Issiqlik si-
g'imi
Joul
gradusda
J/grad
1 J/grad=0,000238 kkal/grad;
1 kkal/grad=4187 J/grad
Issiqlik
o‘tkazuv-
chanlik
koeffit-
siyenti
Vatt metr
gradusda
Vt/m grad
1 kkal/m soat grad= 1,163 Vt/m grad
Tovush
intensiv-
ligi
Vatt metr
kvadratga
Vt/m2
1 Vt/m2=103erg/sm2 sek;
lerg/sm 2 sek=IO'3Vt/m2
Issiqlik
o‘tkazuv-
chanlik,
qaytarish,
almashish
koeffit-
siyenti
Vatt kvadrat
metr
gradusda
Vt/m2
grad
1 kkal/m 2 soat grad=l, 163 vt/m 2 grad
Harorat
o'tkazish
koeffit-
siyenti
Kvadrat
metr
soniyada
m2/s
! m2/s=104sm2/s
Nur
tarqatish
koeffit-
siyenti
Vatt kv.metr
gradus
Kelvin
4-darajada
Vt/m2
(grad K)4
354
Qurflish ashyolarining asosiy fizik xossalari
Asliyolsur
m
feniyiimlar
ZicWik,
g/sm3
0 4rtaeita
zichiik,
kg/ m3
issIfSk
o‘tkazuv-
chanäik
koeffltsiyeoti
liäg £ o‘tka~ i
ZUY“
chjmik
i
koeffitsiyenti)
1
2
3
4
5
Alumin
2-2 ,6
2600
2,21
0
Asbosement plitalar
2,5
1700-2200
0,29-0,9
0,0035
Asfalt-beton
2,6
2100-2200
0,81-0,93
0,001
Og'ir beton
2,6
2200-2500
1,04-1,51
0,006
!
s
Yengil beton
2,6
500-1800
0,22-0,7
0,009
I
Gips buyumlar
2,7
700-1300
0,23-0,44
0,014
|
Granitlar
3,0
2500-3000
3,3-3,5
0,004
!
Yog‘och: dub tolalari,
ko‘nd.
1,65
700-900
0,12-0,18
0,008
Dub tolalari bo'yl.
1,65
700-900
0,23-0,29
0,040
I
Qarag‘ay tola ko‘nd.
1,6
500-600
0,09-0,12
0,008
’
*
Qarag‘ay tola bo‘yl-
1,6
500-600
0,18-0,23
0,043
Yog‘och tolali plita
1,5
500-1000
0,1-0,23
0,035
Temir-beton: og‘ir
-
2200-2500
1,1—1,62
0,004
!
Yengil
-
1200-1800
0,46-0,81
0,013
Ohaktoshlar
2,6
1600-2100
0,51-1,0
0,010
Chig‘anoqli
ohaktoshlar
2,7
1100-1600
0,29-0,6
0,005
Kovakli sopol toshlar
2,7
1250-1400
0,37-0,42
-
Sopol g‘isht: oddiy
2,7
1600-1900
0,42-0,67
0,014
Kovakli
2,7
1300-1450
0,4-0,44
-
G'ovakli
2,7
700-1400
0,16-0,37
-
Silikat g'ishti
2,6
1800-2000
0,64-0,93
0,015
355
t
Qatnish plitasi
-
200-250
0,07-0,09
0,06
Ksilolit
2,4
1000-1800
0,23-0,69
0,017-0,012
Mineral paxta
2,8
100-150
0,044-0,046
0,065
Mineral paxtali bikr
plita
2,8
200-400
0,06-0,081
0,065-0,045
Mineral paxtali to'shak
2,8
100-200
0,046-0,06
0,009
Mi pora
-
15-20
0,035-0,04
0,075
Ko‘pik gips, gazgips
2,7
500
0,13
0,05
Ko‘pik-beton, gaz-beton
2,8
400-1000
0,12-0,36
0,03-0,015
Ko‘pik-plast
1,4
70-190
0,48-0,52
-
Ko‘pik-shisha
2,6
300-500
0,10-0,14
0,003
Ko‘pchitilgan perlit
-
¡
100-250
0,052-0,07
-
Qumtosh
2,6
1800-2400
0,81-1,62
0,005
Daryo qumi
2,6
1500-1700
0,46-0,58
-
Kvars qumi asosidagi
qorishmalar: Ohakli
2,8
1500-1600
0,52-0,58
0,016
Ohak-sementli
2,8
1600-1700
0,58-0,64
0,013
Sementli
2,7
1700-1800
0,64-0,69
0,012
Yengil qorishmalar
2,6
1000-1400
0,35-0,47
0,17
Relin
-
1200
0,22
0,0002
Po‘lat
7,85
7850
58,15
0
Shisha
2,6
2500
0,76
0
Shishapaxta
2,7
100-200
0,04-0,046
0,065
Tuflar
2,8
800-1400
0,21-0,35
0,013
Fanera
1,6
550-650
0,14-0,15
0,003
Fibrolit
-
250-600
0,09-0,18
0,014
Toshqol (donador)
3,3
500-900
0,12-0,17
0,029
Toshqol betón
2,6
1400-1800
0,46-0,70
0,018-0,01
356
ADABIYOTLAR
1.
Kasimov E.U.
Arzon zamonaviy qurilish ashyolari. — T.: «Cho‘lpon»
N M IU , 2017.370 b.
2.
Kasimov E. U.
Arxitektura ashyoshunosligi. Darslik. — T.: «Noshir», 2012
224 b.
3.
Duggal S.K.
Building materials (third revised edition) «Stroitelnie ashyoi»
(trete ispravlennoye izdaniye)B.E., M.E., doktor filosofii. prof. i Glava Grajdan-
skoye stroitelstvoTexnologicheskiy institut Departrnenta Motilela Neru
Allaxa-
bad (U.P). Izdannie New Agelnternational (P) Ltd., 2008.S.K. Duggal 2008
2003, New Age International (P) Ltd.
4.
Kasimov E.U.
Qurilish ashyolari. M a’lumotnoma. — T.: «Cho‘ipon»
NM IU , 2011.496 b.
5.
Kasimov E.U., Imonaliyeva D.
«Nekotorie voprosi tverdeniye sementa s
nanochastisami»// Arxitektura, stroitelstva i dizayn. №1—2, 2010.
6.
K asim ov E .U ., A kbarov M.
Pardozbop qurilish ashyolari. — T.:
« 0 ‘zbekiston» NM IU , 2005. 300 b.
7.
Osnovin
V.N.
i dr. «Spravochnik po stroitelnim ashyoam i izdeliyam»
Rostov n/D . Feniks, 2005. 443 s.
8. Kulibayev A.A., Bishimbayev V.K., Kasimov E. U., Ergeshev R.B., Baybolov
S.M.
Stroitelnie materiali. Almata, 2004. 358 b.
9.
Vatin N ., Petrichenko M., Nemova D., Staritcyna A., Tarasova D.
Renovatio nofeducational building stoincre aseyenergy yefficiency. Applied
Mechanicsand Materials. — T.: 2014. 633—634. S. 1023—1028.
10.
Vatin N., Gamayunova O.
M odem architecture
of world'sl ibraries.
Advanced Materials Research. 2015. - T.: 1065-1069. S. 2622-2625.
11.
Yams'hanov I., Goryunov V., Murgul V., Vatin N.
Neogothicpub
licandindust rialbuildingsin the Russianem pire XIX century. Advanced
MaterialsResearch. - T . : 2015. 1065-1069. S. 2669-2673.
12.
Pertseva
O.,
Nikolskiy S.
Regularityof decreasingstreng thlimitat the
timeofconcrete’sfreeze-thawcycling. Advanced Materials Research. 2014. №
941 -944. S. 1537-1543.
13. Svetoprovodyashchiy prozrachniy beton [Elektronniy resurs] Sistem.
trebovaniya: AdobeAcrobatReader.URL: http://beton-m ax.ru/article/l6028/
(data obrashcheniya 07.04.2015).
357
M UNDARIJA
So‘z boshi..........................................................................................................3
I bob
Qurilish ashyolariga doir me’riy hujjatlar
1. J. Qurilish ashyoiarida standartlash...............................................................6
1.2. Qurilish ashyolaiini sertifikatlash asoslari...............................................8
1.3. Metrologiya asoslari...................................................................................8
II bob
Qurilisli ashyolari sifatini yaxshilash va uning xossalari
2.1. Qurilish ashyolarining tuzilishi va bog‘lanish uslublari..................... 10
2.2. Qurilish ashyolaridagi bog'lanishni ilraiy asoslash usullari................ 13
2.3. Qurilish ashyolarining fizik xossalari..................................................... 16
2.4. Qurilish ashyolarining mexanik xossalari...............................................23
2.5. Pardozbop qurilish ashyolarining chidamüügi...................................... 27
2.6. Qurilish ashyolaiini buzmasdan sinashning zamonaviy usullari........28
2.7. Kashkarov K.P. etalon bolg‘asi bilan beton
mustahkamligini aniqlash...............................................................................32
SH bob
«Arxitektura ashyoshunosligi» fani arxitektorlar uchun asosiy bilim
manbayidir
3.1. Qurilish ashyolarining arxitekturadagi o‘m i...........................................36
3.2. Rangli qurilish ashyolari — kompozitsiyalarda.....................................38
3.3. Rangli pardozbop bezakli ashyolarning estetik xossalari,
inson kayfiyatiga ta'siri....................................................................................39
3.4. Binoiarning arxitekturaviy ko‘rinishini buzuvchi nuqsonlar......... 48
3.5. Yer osti va ustidagi qurilish ashyolaridagi nuqsonlar.........................50
3.6. Quyma yaxlit temir-betondagi ayrim nuqsonlar.................................52
3.7. Sementli beton buyumlami tayyorlashdagi nuqsonlar........................53
Do'stlaringiz bilan baham: |
