Xirurgik kasalliklar

Davolash.
Konservativ muolaja, sklerozlovchi davo va jarrohlik 
amaliyotlari usullari qo’llaniladi. Bemorni konservativ davolash kasallikdan holi 
qilmaydi, balki asoratlarining oldini oladi, zo’rayib ketishdan saqlaydi. Uni 
operatsiyaga monelik qiladigan hollar bo’lganda qo’llash mumkin. Konservativ 
davo kompleksiga elastik paypoq kiyish, oyoqni elastik bintlash, davolash 
fizkulturasi, bemorlarni engil ishga o’tkazish, og’ir yuk ko’tarmaslik va uzoq 
vaqt tik oyoqda turmaslik kiradi. 
Sklerozlovchi davo kasallikning boshlang’ich bosqichida kengaygan 
venalarning ayrim tugunlari yoki qismlarini obliteratsiya qilish uchun 
qo’llaniladi. Bunda varikoz tugunlarga yoki kengaygan venalarga 
sklerozlaydigan eritmalar (etoksisklerol, fibro-veyn, trombovar va b.) 
yuboriladi. In’ektsiya qilinadigan joy doka sharcha bilan
 
artiladi va dori 
yuboriladi, sungra oyoqqa elastik bint bog’lanadi. Bemorga 2-3 soatgacha yurish 
taklif qilinadi. 
Xirurgik davo varikoz kasallikni davolashning birdan-bir radikal usuli 
hisoblanadi. Og’ir yurak, o’pka, jigar va buyrak xastaliklarida, xomiladorlik 

---

223 
davrida, keksa odamlarda va yiringli kasalliklar bo’lganda uni o’tkazib 
bo’lmaydi. Operatsiya katta teri osti venasini va uning tarmoqlarini son venasiga 
quyiladigan joyidan bog’lash (Troyanov-Trendelenburg operatsiyasi yoki 
krossektomiya), katta teri osti venasini Bebkokk bo’yicha olib tashlashdan 
iborat, buning uchun Bebkokk yoki Grizendi zondi qo’llaniladi (52, 53-rasmlar). 
52-rasm. Krossektomiya operatsiyasi. 

---

224 
53-rasm. Bebkokk operatsiyasi. 
Venalarning juda buralib ketgan uchastkalari Narat bo’yicha kichikroq 
kesmalar orqali olib tashlanadi. 
Ishlamay qolgan komunikant venalar bo’lganda bu venalarni albatta 
bog’lab qo’yish kerak. Operatsiya boldirning ichki yuzasi bo’ylab 12-15 sm 
uzunlikda kesib komunikant venalarni bog’lashdan iborat.
Trofik o’zgarishlar bo’lmaganda komunikant venalar fastsiya ustidan 
(Kokket bo’yicha), teri va teri osti kletchatkasi trofik o’zgarishlarga uchraganda 
esa fastsiya ostidan Linton bo’yicha bog’lanadi. 
Mayda teri osti venalarining olib tashlanmagan uchastkalari teri orqali 
ketgut bilan (Shede-Koxer, Sokolov bo’yicha) qo’shimcha tikiladi. 
a
b
54-rasm. Linton (a) va Felder (b) operatsiyalari. 
Xozirgi vaqtda endoskopik xirurgiyani avj olib rivojlanishi SVEda, 
komunikant venalar etishmovchiligida, ayniqsa trofik yaralar kuchli 
rivojlanganda endoskopik usulda perforant venalarni bog’lash katta ahamiyatli 
davolash usuli hisoblanadi.
b 

---

225 
55-rasm. Endoskopik usulda perforant venalarni bog’lash 
Amaliyotdan keyingi davrda bemorlarga elastik bintlash yoki elastik 
paypoqlar kiyish, dezagregantlar, fleboprotektorlar va davolash mashqlari 
tavsiya etiladi.