Elektr kontaktlari

 v) Ajratuvchi kontaktlar.

---

 
O„zining ish jarayonida ko„pchilik elektr apparatlarning kontaktlari
elektr yoy xosil qiluvchi minimal tokga nisbatan bir necha barobar katta tokli 
zanjirlarni ulab uzadi. Bunda kontaktlar orasida elektr yoyi xosil bo„ladi. 
Kontaktning yemirilishiga sabab bo„ladi. Bunday xolatlarda elektr yoyini aniq 
o„chishini ta‟minlash uchun kantaktlar orasida ma‟lum masofa elektr apparatining 
kontakti yaratilayotganda xisoblanadi va yetarli darajada minimal ko„rsagichga ega 
bo„lishi kerak. Ba‟zi bir elektr apparatlarini bu masofa zapas bilan olinadi. Elektr 
apparati kontaktning ochiq xolatga kontakt elementlari orasida masofasi «rastvor» 
yoki ish masofasi deyiladi. Kontaktlarning ish jarayonida kontakt elementi 
yemirilib boradi oxirida minimal ko„rsatgichga kelib qoladi. SHunga mos ravishda 
yakorning xarakat masofa xam o„zgarib boradi. Kontaktlarning qo„shilib turgan 
vaqtida qo„zg„almas kontaktning elementini olib tashlasak qo„zg„aluvchan kontakt 
olib tashlangan kontakt elementining qalinligiga teng bo„lgan masofaga siljidi. Bu 
masofani kontaktning qulash masofasi deyiladi. Bu ko„rsatkich maksimal qiymatga 
yaqinlashgani sari elektr kontakti ishlashi yomonlashadi. Kontakt elementlari 
almashtiriladi. Quydagi rasmda o„zi joylashib qoladigan kontakt tuzilishi 
ko„rsatilgan. 
3.6- RASM
1.Qo„zg„almas kontakt asosi
2.Qo„zg„aluvchan kontakt asosi
3.Kontakt elementlari 
4.Prujina
5.YAkor korpusi 
Kontaklar ajralib turgan xolatdagisida ∆ ish xarakat masofasi bo„ladi. 
Kontaktlarning yemirilishi natijasida ∆ qulash masofa xosil bo„ladi. Bunday 
kontaktda 4-prujinaning itarish kuchi xisobiga 2-kontakt ∆ qulash masofasini qolib 
boradi. 
Kichik kontaktlarda qulash masofasi 3-5 mm ni katta quvvatlarda esa 8-10 
mm ni tashkil qiladi.