www.ziyouz.com kutubxonasi
40
halol mehnat kafforat bo’ladi, - deganlar.
Bu, dunyo ishlariga ham kerak mikdorda ahamiyat qaratish zarurligi hamda bu ishlarga chuqur ketib
qolishdan ehtiyot bo’lishni bildiradi. Hadisi sharifdagi dunyoviy g’am va bezovtalikdan murod, amali
solixlarga, xayrli ishlarga xalal bermaydigan, qalbni mashg’ul qilmaydigan mikdorda bo’lishdir.
Namoz va boshqa ibodatlardan chalg’itadigan, ko’ngilni o’rab oladigan darajada bo’lmasligi lozimdir.
Т
olib qudrati yetgancha dunyo matolariga bo’ladigan aloqasini kamaytirishi shartdir. Shunday qilib,
ulug’ zotlar bu yo’l orqali Allohga yaqinlikni o’zlariga ixtiyor qilganlar. Uzoq yurtlarda tahsili ilm
qilganlar. Ilm talabida safarga chiqqanlarida, barcha mashaqqat, bemorlik, muhtojliklarni tahammul
qilganlar, sabrmatonat ko’rsatganlar.
Alloh taol.o Qur’oni karimda hazrati Muso (a.s.) tilidan hazrat
Х
izr (a.s.) bilan qilgan ilm safarlari
haqida shunday xabar qiladi:
Bu safarimizda ko’p mashaqqatlar va qattiqliklarga uchradik.
Hazrat Muso ko’p safarlarga chiqqanlar, ammo faqat ilm safaridagina mashaqqatlar tortdim,-
deyishlari, ilm uchun safar har vaqt qiyinchiliklar bilan ekaniga ishoradir. Chunki, ilm tapab qilish
engulug’amrdir. Olimlar nazdida eng afzal ikki olam ozuqasidir. Ajru mu-kofot esa chekilgan
mashaqqat, og’irliklarga qanoatning mikdoriga qarab bo’ladi. Kim sabr qilsa, barcha lazzatlar ustidan
baland keladigan mumtoz va mislsiz bahramandlikka ega bo’ladi. Shundan bo’lsa kerak, hazrat
Muhammad ibn Hasan (a.r.) har vaqt kechani bedorlikda o’tkazsalar, mushkulliklari hal bo’lardi.
Shunda:
-Moldavlat lazzati qayokda-yu, bu lazzat qayoqda,-der edilar.
Т
alaba bo’lgandan keyin, ilmdan boshqa narsa bilan shug’ullanmasligi kerak. Zinhor fiqxdan hamda
biror masala yechimidan yuz o’girmasligi zarurdir. Imom Mu-hammad (a.r.) hazratlari:
Bizning bu ishimiz beshikdan lahadgachadir. Kim uni, bir soat tark etishni xoxlasa, uni kiyomat tark
aylasin!-deb, kat’iyan ilmga mashg’ul bo’lishga da’vat etganlar.
Imom Abu Yusufning oxirgi damlarida shogirdlaridan biri, ziyorat qilgani kirdi. Imom Abu Yusuf o’zi
bilan o’zi bo’lgan holda edilar. Shunda shogirdidan:
-Hojilar toshni ulovga mingan holda otganlari af-zalmi yoki piyoda otganlarimi?- deb so’radilar.
Shogird javobni bilmagach, o’zlari javob berib:
-Piyoda otgani menga mahbubrokdir,- deb aytganlar.
Ulug’ zotlarning hayoti qanday chuqur o’git va hayotga irshod ekan. Shu zotlardek hayotda o’rin
topishni bizlarga ham
Т
angri taalo nasib etsin! Faqihman, olimman deganlar mana shunday umr
o’tkazsalar, ilm va mehnatlari lazzatini topadilar. Rivo-yat qilishlaricha, hazrati Muhammad ibn
Hasanning va-fotidan keyin bir solih inson tushida ko’rgan ekan:
-Ul zot bir qancha ulug’lar davrasida suhbat kurib o’tirar edi. Shunda undn:
-Jon topshirar vaqtda qanday holda edingiz?- deb so’radilar.
-Men mukotib haqidagi masalaning yechimini o’ylab turgan edim, jonim chiqib ketganini bilmay
qolibman!-deb javob berdilar.
Ba’zilar ul zot:
-Bu ulug’ kunga hozirlik ko’rishdan mukotibning masalasi chalg’itib qo’yibdi,- degan javobni
aytganlar, deb keltiradilar. Asli bu javoblar hazrat Muham-madning kamoli odob va kamtarliklari
ekani aqli rasogagina ma’lumdir.
Ilm olish sirlari. Imom Zarnujiy
Do'stlaringiz bilan baham: |