Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги якубов Кутфидин Аслиевич, Мирзаев Абдиалим Боймуродович,Бўриев

Сув тармоқларидаги носозликларнинг сабаблари ва уларни бартараф 
қилиш усуллари 
 
Носозликлар 
Бартараф қилиш усуллари 
Қувурларда 
бўйлама 
ёрилишлар 
пайдо 
бўлганда 
Катта бўлмаган бўйлама ёрилишларни бартараф қилиш учун, муфталар ва 
эгарчалар қўлланилади. Чуян қувурларда ёрилиш жойига 1кг оғирликгача 
бўлган болға билан зарба бериш орқали аниқланади; муфталар билан чуян 
қувурлар орасида эластик резиналар қўйилади, бу усул билан ёрилган 
беркитилади; ёрилишларнинг олдини олиш учун 3-4мм ли тешиклар 
қилинади; пўлат қувурларда ҳосил бўлган ёрилишлар пайвандлаш орқали 
бартараф этилади; пайвандлаш ишларини амалга оширишдан олдин, 
керосин билан ишлов берилади, 20-30 минутдан кейин тозаланади; 
ёрилишлар бор жойдан керосинлар томчи кўринишда сизиб чиқади
Қувурларда 
тешикларнинг 
пайдо бўлиши 
Қувурларда пайдо бўлган тешикларнинг диаметри 25мм гача бўлса, пўлат 
ёки бронзадан ясалган тиқинлар ёрдамида амалга оширилади;
қувурларда пайдо бўлган тешикларнинг диаметри 25мм дан катта бўлса 
муфталар,эгарлар ва металл, синтетик белбоғлар орқали амалга 
оширилади;
Қувурларнинг
уланган 
жойларидан 
сувнинг оқиб 
чиқиши 
Қувурларнинг уланган жойларидан сувнинг оқиб чиқиши вақтинчалик 
ёғоч тиқинлар билан беркитиш орқали амалга оширилади; фланецлар 
орасидан сув оқиши руй берса, болтларни қисиб беркитиш орқали амалга 
оширилади; сувнинг оқиши тўхтамаса болтлар, резина зичлатиш воситаси 
алмаштирилади; пўлат қувурлардаги оқимлар асосан синтетик, брезент, 
резина материаллар билан ўраб, хомутлар орқали беркитилади; сув 
тарқатувчи жумраклардан, зулфинлардан сув оқиш содир бўлса, 
салникларни алмаштириш орқали амалга оширилади
Сув узатиш босимли қувурларда ва сув таьминоти тармоқларида авария руй 
беришини асосий сабаблари: 

электр таьминотини етказиб берилишини тўсатдан тўхтаб қолиши 
оқибатида гидравлик зарбанинг пайдо бўлиши;

қувурларнинг уланган жойларининг ўта оғир транспорт воситалари 
ҳаракати таьсирида бўзилиши;

---

115 

қувурларда, қуйқаларнинг ўрнашиб қолиши натижасида, босимнинг 
ортиб кетиши; 

электркимёвий ва тупроқ коррозиялари; 

дайди электр токлари таъсирида коррозия; 

монтаж ишларининг сифатсиз амалга оширилиши; 

қувурларга ташқи омилларнинг таьсири.