O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

―Saxovat‖ keksalar va nogironlar uchun internat uylari
O‗zbekiston Respublikasida doimiy yashaydigan, O‗zbekiston 
Respublikasining Oila kodeksiga muvofiq ularni parvarish 
qilishi shart bo‗lgan qarindoshlari yoki boshqa shaxslar 
bo‗lmagan yolg‗iz keksalar hamda 18 yoshidan boshlab I va II 
guruhlar nogironlari (vasiylikka olinuvchilar) uchun davlat 
tibbiy-ijtimoiy muassasalari hisoblanadi. 
―Muruvvat‖ nogironlar uchun internat uylari
O‗zbekiston 
Respublikasida doimiy yashaydigan, ruhiyatida sezilarli yoki 
ancha sezilarli nuqsonlar bor bo‗lgan, 18 yoshidan boshlab I va 
II guruhlar nogironlari (vasiylikka olinuvchilar) uchun davlat 
tibbiy-ijtimoiy muassasalari hisoblanadi. 
―Muruvvat‖ nogiron bolalar uchun internat uylari
O‗zbekiston Respublikasida doimiy yashaydigan, ruhiyatida 
sezilarli yoki ancha sezilarli nuqsonlar bor bo‗lgan, 4 yoshdan 
18 yoshgacha nogiron bolalar uchun davlat tibbiy-ijtimoiy 
muassasalari hisoblanadi. 

---

483 
Keksalar va nogironlar, urush va mehnat faxriylari uchun 
sanatoriylar 
keksalar va nogironlar, urush va mehnat 
faxriylarini (dam oluvchilar) sog‗lomlashtirish va ularning dam 
olishi uchun mo‗ljallangan davlat davolash-profilaktika 
muassasalari hisoblanadi. 
Urush va mehnat faxriylari uchun respublika pansionati 
O‗zbekiston Respublikasida doimiy yashaydigan I va II 
guruhlar 
nogironlari 
hisoblangan 
hamda 
O‗zbekiston 
Respublikasining Oila kodeksiga muvofiq ularni ta‘minlashga 
majbur bo‗lgan qarindoshlar yoki boshqa shaxslarga ega 
bo‗lmagan yolg‗iz urush va mehnat faxriylari (vasiylikka 
olinganlar) 
uchun 
davlat 
tibbiy-ijtimoiy 
muassasasi 
hisoblanadi. 
Yuqorida sanab o‗tilgan barcha turdagi ijtimoiy 
muassasalar 
faoliyati 
davlat 
byudjetidan 
ajratiladigan 
mablag‗lar, jismoniy va yuridik shaxslarning xayriya ehsonlari 
va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalardan 
belgilangan tartibda tegishli moliya organlarida tasdiqlangan va 
ro‗yxatdan 
o‗tkazilgan 
xarajatlar 
smetasi 
asosida 
moliyalashtiriladi. Byudjet va byudjetdan tashqari mablag‗larni 
sarflash qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi. 
Muassasalarning shtatlar jadvallari O‗zbekiston Respublikasi 
Moliya vazirligi bilan kelishgan namunaviy shtatlarga muvofiq 
tasdiqlanadi. 
Davlat byudjetidan moliyalashtiriladigan ijtimoiy ta‘minot 
xarajatlari tarkibiga yuqorida ko‗rib o‗tilgan xarajatlar va 
muassasalar bilan birgalikda o‗zgalar parvarishiga muhtoj 
yolg‗iz fuqarolarga uyda xizmat ko‗rsatish xarajatlari ham 
kiradi.
O‗zgalar parvarishiga muhtoj yolg‗iz fuqarolarga uyda 
xizmat ko‗rsatish ―Yolg‗iz qariyalar va mehnatga layoqatsiz 
fuqarolarga uyda ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmati‖ 
tomonidan tashkil qilinadi. Ushbu xizmat tuman va shahar 
Bandlikka ko‗maklashish markazlari tarkibiy tuzilmasi 

---

484 
hisoblanadi va yolg‗iz fuqarolarga xizmat ko‗rsatuvchi ijtimoiy 
xodimlardan tashkil topadi. 
Ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmatining asosiy vazifalari 
quyidagilardan iborat: 
-
fuqarolarning o‗zini o‗zi boshqarish organlari va sog‗liqni 
saqlash muassasalari bilan birgalikda uyida o‗zgalar 
parvarishiga muhtoj, yolg‗iz fuqarolarni aniqlash va hisobini 
yuritish; 
-
yolg‗iz fuqarolarga homiylik yordamlarini ko‗rsatish 
maqsadida ularning ilgari ishlagan mehnat jamoalari, jamoat 
birlashmalari va fuqarolarning o‗zini o‗zi boshqarish organlari 
bilan aloqalarini olib borish; 
-
yolg‗iz fuqarolarni internat uylariga joylashtirish uchun 
ko‗maklashish. 
Tuman yoki shahar bo‗yicha Uyda ijtimoiy yordam 
ko‗rsatish xizmatida qayd etilgan yolg‗iz fuqarolarga ushbu 
bo‗linmaning ijtimoiy xodimlari tomonidan bevosita quyidagi 
ijtimoiy xizmatlar ko‗rsatiladi: 
-
zarur oziq-ovqat, sanoat mahsulotlari va dori-
darmonlarni uyga yetkazib berish; 
-
uy-joy ashyolari va kiyim-kechaklarni yuvish, kimyoviy 
tozalashga topshirish, ta‘mirlash va ularni yetkazib berish; 
-
zarur tibbiy yordam ko‗rsatish ishlarida, uy-joyni 
tozalashda, 
xonadon 
ichidagi 
santexnika 
jihozlarini 
ta‘mirlashda ko‗maklashish; 
-
qarindosh va do‗stlar bilan yozishmalar olib borish bilan 
bog‗liq iltimoslar va boshqa turdagi bir martalik topshiriqlarni 
bajarish. 
Tuman (shahar) Bandlikka ko‗maklashish markazlari 
o‗zlarida ro‗yxatda turuvchi yolg‗iz fuqarolarga uyda ijtimoiy 
xizmat ko‗rsatish ishlari bo‗yicha har haftalik monitoring olib 
boradi va ijtimoiy xodimlarning xizmat ko‗rsatish faoliyatiga 
baho beradi. Shuningdek, Markazlar yolg‗iz fuqarolarga uyda 
ijtimoiy xizmat ko‗rsatish bo‗yicha har chorak yakunida 
tegishliligiga ko‗ra Qoraqalpog‗iston Respublikasi Mehnat va 

---

485 
aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligiga, viloyatlar va 
Toshkent shahar Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish 
bosh boshqarmalariga, ular esa o‗z navbatida O‗zbekiston 
Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish 
vazirligiga ma‘lumot taqdim etib boradi. 
O‗zgalar parvarishiga muhtoj yolg‗iz fuqarolarga uyda 
ijtimoiy yordam ko‗rsatish haqidagi Nizom
223
bilan Ijtimoiy 
yordam ko‗rsatish xizmati tomonidan xizmat ko‗rsatiladigan 
yolg‗iz fuqarolar toifalari belgilangan bo‗lib, unga ko‗ra yolg‗iz 
fuqarolarning quyidagi toifalari uyda xizmat ko‗rsatish uchun 
qabul qilinadi: 
-
sog‗lig‗iga ko‗ra o‗zgalar parvarishiga muhtoj, farzandlari 
(jumladan farzandlikka olingan bolalar) va yaqin qarindoshlari 
bilan birga yashamaydigan pensiya yoshidagi (erkaklar 60 yosh 
va undan yuqori, ayollar 55 yosh va undan yuqori) shaxslar, I 
va II guruh nogironlari, keksa yoki I va II guruh nogironi 
bo‗lgan er-xotinlar; 
-
o‗zgalar parvarishiga muhtoj, voyaga yetmagan yoxud I 
va II guruh nogiron farzandlari bilan birga yashaydigan pensiya 
yoshidagi shaxslar, I va II guruh nogironlari, keksa yoki I va II 
guruh nogironi bo‗lgan er-xotinlar; 
-
o‗zgalar parvarishiga muhtoj, farzandlari jazo muddatini 
o‗tayotgan yoki uzoq muddatli davolanishda bo‗lgan (ruhiy, sil 
va boshqa kasalliklar) davri mobaynida pensiya yoshidagi
shaxslar, I va II guruh nogironlari, keksa yoki I va II guruh 
nogironi bo‗lgan er-xotinlar; 
-
farzandlari (jumladan farzandlikka olingan bolalar) va 
yaqin qarindoshlari hamda homiylari yoki vasiylari bo‗lmagan 
va qonunchilikka asosan bepul eng zarur mahsulotlarni olish 
imtiyozidan foydalanayotgan o‗zgalar parvarishiga muhtoj 
yolg‗iz pensionerlar. 

223
O‗zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirining 

2011-yil 1-iyuldagi 38-B-son 
buyrug‗iga
ilova. O‗zbekiston Respublikasi qonun 
hujjatlari to‗plami, 2011-y., 28-son, 294-modda; 2015 y., 11-son, 129-modda 

---

486 
Ikkinchi jahon urushi qatnashchilari va nogironlari 
hamda ularga tenglashtirilgan shaxslar, halok bo‗lgan harbiy 
xizmatchilarning oila a‘zolari, front ortida xizmat qilgan 
shaxslar uyda ijtimoiy xizmat ko‗rsatishga birinchi navbatda 
qabul qilinadi.
Yuqumli hamda ruhiy kasalliklarga chalingan shaxslar 
uyda ijtimoiy xizmat ko‗rsatish uchun qabul qilinmaydi. 
Yolg‗iz fuqarolarning shaxsiy ro‗yxatlari tuman (shahar) 
Bandlikka ko‗maklashish markazlari tomonidan fuqarolarning 
o‗zini o‗zi boshqarish organlari ishtirokida aniqlanib ro‗yxatga 
olinadi va tuman (shahar) hokimlari tomonidan tasdiqlanadi. 
Ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmati ijtimoiy xodimlari 
lavozimi ushbu bo‗linmaning shtat jadvalida: 
-
qishloq joylarida - 6-8 nafar yolg‗iz fuqaroga 1 ta 
lavozim; 
-
shahar joylarida - 8-10 nafar yolg‗iz fuqaroga 1 ta 
lavozim hisobida belgilanadi. 
Ijtimoiy xodimlarning shtatdagi soni ushbu me‘yorlarga 
muvofiq tuman(shahar)da ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmati 
tomonidan ro‗yxatga olingan va xizmat ko‗rsatiladigan yolg‗iz 
fuqarolar sonidan kelib chiqqan holda belgilanadi. 
Ijtimoiy xodimlar maxsus xo‗jalik sumkalari (bir yilga bitta 
sumka), xalat (bir yilga bitta xalat) hamda xonalarni tozalash 
uchun inventar bilan ta‘minlanadi.
Ijtimoiy xodimlarning lavozim-maoshlari ijtimoiy ta‘minot 
xodimlari uchun o‗rnatilgan tartibda tasdiqlangan mehnatga 
haq to‗lash tarif setkasiga muvofiq belgilanadi. Ijtimoiy 
xodimlarga yo‗l haqi uchun kompensatsiya to‗lovlari 
qonunchilikda belgilangan miqdorlarda joriy qilinadi. 
Ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmatining ta‘minot xarajatlari 
o‗rnatilgan tartibda tasdiqlangan xarajatlar smetasiga muvofiq 
Qoraqalpog‗iston Respublikasi va mahalliy byudjet mablag‗lari 
hisobidan ijtimoiy ta‘minotga ajratilgan mablag‗lar doirasida 
amalga oshiriladi. Smeta xarajatlarida ijtimoiy yordam 
ko‗rsatish xizmati faoliyatini amalga oshirish uchun ish haqi va 

---

487 
unga tenglashtirilgan to‗lovlar, kanselyariya jihozlari va boshqa 
inventarlarga bo‗lgan ish beruvchilarning ajratmalari hamda 
o‗zgalar parvarishiga muhtoj yolg‗iz pensionerlar uchun 
qonunchilikda belgilangan tartibda va miqdorlarda eng zarur 
mollarni xarid qilish bilan bog‗liq xarajatlar ko‗zda tutiladi.