4-Modul: Gidrosfera va uni muhofaza qilish. 4-Mavzu: Girosfera. Tabiatda suvning roli va ahamiyati reja

Aerob 
usulda mikroorganizmlar ucbun doimiy kislorod oqimi kerak va jarayon 20-
40° S dan oshmasligi lozim.
Anaerob
usulida kislorod boʹlishi shart emas va bunda asosan choʹkmani 
zararsizlantirish uchun foydalaniladi.
Aktiv il
(balchiq) tirik organizm va qattiq substratlardan iborat. Tirik organizmlar 
– bakteriyalardan, oddiy qurtlardan, drojjilardan (xamirturish), mogʹordan, hasharotlar 
lichinkalaridan, hamda suv oʹtlaridan iborat. Ularni hammasi biosenoz deb ataladi (12 xil 
mikroorganizm birlashadi).
Ushbu biosenoz aktiv il deb atalib, ularda bakteriyalaming jamoasi (toʹplangani) 
shilimshiq qatlam (kapsulalar) bilan oʹralgan boʹladi. Bunday jamoa zoogel –deb ham 
ataladi. Zoogellar aktiv ilning strukturasining yaxshilanishiga, yaxshi choʹkishiga, hamda 
pishiqlanishiga sabab boʹladi. Shilimshiq moddalar antibiotiklardan iborat boʹlib, ipsimon 
bakteriyalarning koʹpayishiga toʹsqinlik qiladi. Agar bakteriyalarning shilimshiq qatlami 
boʹl- masa, ifloslangan moddalar sekin oksidlanadi.
Biokimyoviy koʹrsatkich boʹyicha sanoat oqova suvlari 4 guruhga boʹlinadi. 
1-guruh – 0,2 dan yuqori. Bunda oziq-ovqat sanoati suvlari -droja, kraxmal, 
shakar, pivo sanoat suvlari, neftni birlamchi haydash, sintetik yogʹ kislotalari, oqsil, 
vitamin ishlab chiqarish va shu kabi sanoat tarmoqlarining suvlari.
2-guruh – 0,1-0,02. Bunga koks, azot sanoati, koksokimyoviy, soda sanoati oqova 
suvlari kiradi.
3-guruh – 0,01-0,001. Bunga sulfatlash, xlorlash, yogʹ, PAV, H2S04 kislotasi, 
qora metall va ogʹir mashina sanoati oqova suvlari kiradi. 
4-guruh – 0,001 dan kichik. Bunga koʹmir, ruda sanoati, (suvda suzib yuruvchi 
moddalar) oqova suvlari kiradi. Bunday korxona suvlari faqat mexanik tozalash usuli 
yordamida zararsizlantiriladi.

---

1 va 2 guruh suvlarining ifloslanganlik darajasi deyarli yaqin boʹladi.Ular 
tozalangandan keyin qayta suv aylanma sistemalarda qoʹlianiladi
4
.