6. Hazil tuyg‘usi
Sinfda hazildan foydalanish o‘rganish, o‘z-o‘zini rag‘batlantirish o‘quvchilar
va o‘qituvchilar o‘rtasidagi ijobiy munosabatlarni oshirishi aniqlandi (qarang:
Segrist & Hupp, 2015). Bu sizning sinfingiz bilan o‘zaro
munosabatlarni
o‘rnatishga va ularni darsga qiziqtirishga imkon beradi.
Masalan, siz hazil yoki kulgili latifalarni aytib berishingiz,
samimiylik bilan
shaxsiy misollar keltirishingiz yoki o‘quvchilarning o‘z hazillari ustidan
kulishingiz mumkin.
Shu bilan birga, siz salbiy hazilning (o‘quvchilarni
kamsitadigan yoki ularni xijolat qiladigan joyda) dars uchun ahamiyatsiz, bezovta
qiluvchi, zo‘ravonlik, shahvoniy yoki majburiy turlarini ishlatmasligingizga
ishonch hosil qilishingiz kerak. Faqat sinfdan
ijobiy javob olgan hazildan
foydalanishda davom eting (kulish kabi).
7. Texnik mahorat
Kompyuterlar, videofilmlar va internet-manbalar kabi zamonaviy o‘quv
vositalaridan foydalanish – o‘quvchilarni mashg‘ulotda saqlash va ularning
tushunchalarini mustahkamlashning yana bir usuli.
Shuningdek, u turli xil o‘quv
uslublariga ega bo‘lgan o‘quvchilar bilan muloqot samaradorligini oshirishi
mumkin, ular eski manbalardan ko‘ra ko‘proq onlayn manbalardan ko‘proq foyda
ko‘rishlari mumkin. Ushbu yordamchi vositalardan ba’zilarini muntazam ravishda
darslaringizda ishlatishga harakat qiling.
8. Aniq bo‘ling
Yaxshi muloqot – va yaxshi o‘qitish - tushunish va tushuntirishdir. Shu sababli, siz
doimo aniq va sodda bo‘lishingiz va so‘zlaringizni tinglovchilaringizga
moslashtirishingiz kerak. Dars rejalarini yozishda (murakkab g‘oyalarni sodda,
mantiqiy qismlarga bo‘linib, tinglovchilaringiz tushunishi uchun), shu bilan birga
darsni o‘tkazgandan so‘ng bolalar bilan muomala
qilish paytida ham bu haqda
o‘ylang. Masalan, siz o‘quvchilaringizga savollar berish yoki o‘z so‘zlari bilan
darsning qisqacha mazmunini so‘rab, sizning ta’limingiz
aniqligini tekshirishni
xohlashingiz mumkin.
O‘quvchilaringizga savollar berganda, ular aniq nima so‘rayotganingizni
tushunishlari uchun tegishli usullardan foydalaning. Agar siz boshlang‘ich
maktabda dars beradigan bo‘lsangiz, o‘quvchilaringizning
til qobiliyatlari hali
to‘liq rivojlangan bo‘lmaydi. Yopiq savollar ("ha" yoki "yo‘q" javoblarini keltirib
chiqaradi), majburiy alternativalar (“u g‘azablanadimi yoki xursandmi?” kabi) va
jumla boshlovchilari (masalan, “ism” ...) kichik yoshdagi bolalar bilan muloqot
qilish uchun eng samarali hisoblanadi. Kattaroq bolalar
uchun ochiq savollar
(“qanday deb o‘ylaysiz ...” yoki “menga ayting ...”) ularga fikr yuritish va
muammolarni hal qilish ko‘nikmalarini rivojlantirishga imkon beradi.