A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

 
Nazorat savollari: 
1.
Mashinaning ish unumi o‗lchovlariga qanday turlarga bo‗linadi? 
2.
Mashinaning o‗tkazuvchanlik qobiliyati deganda nimani tushunasiz? 
3.
Qanday mashinalarda o‗tkazuvchanlik qobilyati aniqlanadi?
4.
Mashinaning texnikaviy samaradorligi deb nimaga aytiladi? Uning mohiyatini 
tushuntiring. 
5.
Mashinaning texnikaviy samaradorligini asosiy tuzuvchilarini ayting. 

---

73 
6.
Operatorning mahoratiga bog‗liq ko‗rsatgichni ayting va uning eng yuqori 
miqdoriga qachon erishiladi? 
7.
Qanday o‗lchamdagi dalalarda mashinaning texnikaviy samaradorligi yuqori 
bo‗ladi? 
8.
Texnikaviy samaradorlikni oshirishda qanday turdagi agregatlardan foydalanish 
yuqori samara beradi?
 
13-§. Agregat ish unumini oshirishda zamonaviy boshqarish usullar
 
 
 

13.1-§. Mashina va traktorlarni tanlash tartibi va ko„rsatgichlari 
Agregatlarning ish unumini oshirishning asosiy shartlaridan biri ularni 
tuzishda tashkil etuvchilari bo‗lgan mashina va traktorlarni to‗g‗ri tanlash 
hisoblanadi. 
Mashinalarni tanlash ko‗rsatgichlariga quyidagilar:
-
mashinalarni yil davomida ishlatish; 
-
mashinani ishlov beriladigan materiallarga, ayniqsa tuproqqa salbiy ta‘sirini 
minimumga kamaytirish; 
-
tanlangan mashinani qo‗llashdan eng ko‗p iqtisodiy samara olish 
imkoniyatlari kiradi. 
Tanlangan traktorlar quyidagi talablarni: 
-
traktorlar quvvati va tortish xossalari bo‗yicha mazkur mintaqa yoki fermer 
xo‗jaligi (fermerlar uyushmasi) sharoitlaridagi ishlarning to‗liq bajarilishini;
-
agregatlarning mazkur sharoitlarda yuqori ish unumi va eng kam 
foydalanish harajatlari bilan ishlatilishini; 
-
barcha qishloq xo‗jalik mavsumlari davrida mumkin qadar undan to‗liq 
foydalanish va rejalashtirilgan texnologik jarayonlarni yuqori saviyada 
bajarilishini ta‘minlashi kerak.
Qishloq ho‗jaligi ekinlarini parvarishda bajariladigan ishlarning turli-tumanligi 
ko‗plab qishloq xo‗jaligi mashinalari bo‗lishini taqozo etadi. SHunga qaramasdan, 
barcha mashinalar qishloq xo‗jaligi ishlariga qo‗yilgan talablarni bajara olishi uchun 
kerakli foydalanish xossalariga ega bo‗lishi zarur.